©Shutterstock
De veertien vertrouwenspersonen van WUR kregen in 2017 te maken met 83 verklaringen van ongewenst gedrag bij WUR. Vooral vrouwen meldden zich bij de vertrouwenspersonen. De medewerkers hadden met name last van verbale en psychologische agressie en pesten door leidinggevenden. Daarbij werden iets meer mannen dan vrouwen aangewezen als dader. De studenten die zich meldden bij een vertrouwenspersoon hadden vooral last van seksuele intimidatie.
De vertrouwenspersonen boden de slachtoffers een luisterend oor en hielpen ze met het vinden van een oplossing. In zestien gevallen zijn vertrouwenspersonen op verzoek meegegaan naar een gesprek tussen dader en slachtoffer. ‘Ze moeten zelf actie ondernemen, want vertrouwenspersonen lossen een zaak niet op’, zegt vertrouwenspersoon Martie Wagenaar.
Pesterijen
De pesterijen bestonden uit het uitsluiten van medewerkers, het achterhouden van informatie, roddelen en beledigen, en het geven van onzinnige en bijzonder moeilijke opdrachten. De intimidatie bestond uit psychologische druk waarbij de manager zijn afdeling onder druk zet en bijvoorbeeld de competitie om geld en opdrachten aanwakkert. Bij slechte financiële resultaten en hoge werkdruk kan gemakkelijk een verziekte werksfeer ontstaan waarin spanningen kunnen leiden tot intimiderend gedrag, stellen de vertrouwenspersonen. In de helft van de gevallen spelen arbeidsconflicten een rol bij ongewenst gedrag, rapporteren ze.
Ze moeten zelf actie ondernemen, want vertrouwenspersonen lossen een zaak niet op
De 14 gevallen van seksuele intimidatie vonden plaats voordat de #metoo-beweging een vlucht nam. Daar zaten hele moeilijke kwesties bij omdat de slachtoffers vaak niet de moed hadden om het ongewenste gedrag aan de kaak te stellen vanwege de afhankelijkheidsrelatie, melden de vertrouwenspersonen. Bijvoorbeeld promovendi die seksueel werden lastiggevallen door hun begeleider en die dat soms pas na hun promotie durfden te melden bij de vertrouwenspersoon. Of zelfs dàn niet omdat ze bang waren voor hun verdere carrièremogelijkheden.
Topje van de ijsberg
Wagenaar denkt dat dit een topje van de ijsberg is. ‘Het blijft gissen, maar we kunnen ons niet voorstellen dat er zo weinig personen zijn lastig gevallen. Onderzoek van TNO wijst uit dat 6 procent van de beroepsbevolking te maken krijgt met ongewenst gedrag. Niet iedereen die wordt geïntimideerd, gaat langs bij een vertrouwenspersoon.’
Om ongewenst gedrag onder studenten beter in beeld te krijgen, heeft WUR al een tweede vertrouwenspersoon voor studenten aangesteld, zodat meer tijd kan worden besteed aan voorlichting en bewustwording. ‘En dan gaat het niet om billenknijpen an sich, maar ook om de afhankelijkheidsrelatie tussen slachtoffer en dader’, zegt Wagenaar. OndersteuningWagenaar pleit verder voor meer directe ondersteuning van WUR aan managers. ‘WUR weet vaak op welke afdelingen het niet lekker loopt, zowel financieel als in de communicatie. Op die afdelingen moet je de leidinggevende ondersteuning bieden.’ Vaak helpt duidelijkheid, denkt ze. ‘Soms horen we van medewerkers dat ze niet weten waar ze aan toe zijn en dat ze zich niet veilig voelen. Ze zijn bang dat ze er uit worden gegooid. Dan zeggen wij: vraag het eens aan je leidinggevende. En dan blijkt hun angst vaak niet terecht.’
Lees meer:
Hier wordt niet gepest
Meer meldingen ongewenst gedrag
Wegkijken kan niet meer
Bang voor de baas?
Onderzoek naar intimidatie en angstcultuur
‘Je kunt toch ergens anders gaan werken’
Meer intimidatie op de werkvloer