©Shutterstock
De definitie van dierenwelzijn is de afgelopen jaren veranderd, stelt Laura Webb, postdoc bij de leerstoelgroep Dierlijke Productiesystemen. Eerst definieerden onderzoekers dierenwelzijn vooral in negatieve zin; welzijn was de afwezigheid van honger en dorst, pijn en ziekten, ongemak, angst en stress. Als je deze minpunten – die je kon meten – zou wegnemen, had het dier een goed leven. Daarna kwam daarbij dat dieren hun natuurlijk gedrag moeten kunnen uiten.
Definities
Tegenwoordig wordt steeds meer belang gehecht aan het stimuleren van positieve ervaringen bij dieren. In deze context zijn steeds meer onderzoekers bezig met de vraag hoe gelukkig een dier is. Het lastige, zegt Webb, is dat er veel definities van geluk zijn en dat het niet duidelijk is wat gelukkig zijn precies betekent voor dieren.
Tevreden
Samen met een socioloog, een filosoof en een etholoog analyseerde ze in de Annals of the New York Academy of Sciences het humane onderzoek naar geluk. Mensen kunnen zich gelukkig voelen (affectief geluk) en bedenken of ze tevreden zijn met hun leven (cognitief geluk). Aangezien de meeste dieren waarschijnlijk niet kunnen reflecteren op wat het leven hen gebracht heeft, kunnen we bij dieren alleen over affectief geluk praten. Maar de vraag is: hoe kunnen we dit dan meten?
Gevoelsbalans
Webb: ‘Bij een mens maak je bijvoorbeeld een app en vraag je zeven keer per dag, een week lang: hoe voel je je nu? Van die gegevens kun je dan een gevoelsbalans maken, een ratio tussen het aantal keren goed voelen en het aantal keren slecht voelen. De balans is een indicator voor hoe gelukkig een mens is’. Webb wil deze gevoelsbalans nu ook toepassen op dieren. ‘Hiervoor moeten we echter eerst de emoties van dieren kunnen meten op veel verschillende momenten. Een manier die nu veel onderzocht wordt, is om via gedragsmetingen en gedragstesten inzicht te krijgen in emoties bij dieren.’
Conceptueel
Haar wetenschappelijk artikel over dierengeluk schetst ‘een conceptueel plan hoe je het geluk van dieren moet benaderen’. ‘Aan de hand hiervan willen we methoden ontwikkelen hoe we dierengeluk kunnen meten.’ Om meer onderzoekers bij het onderzoek te betrekken, is Webb bezig om in februari 2019 een internationale PhD-cursus over emoties bij dieren te organiseren.