<foto: impressie van MRSA in weefsel>
De maatregelen in de veehouderij om het probleem van de antibioticaresistente bacteriën terug te dringen, zijn vooral gericht op ESBL’s, zegt Mevius, omdat die het belangrijkste risico vormen voor de volksgezondheid. Als bacteriën het enzym Extended Spectrum Beta-Lactamase produceren, kunnen deze bepaalde soorten voor mens en dier belangrijke antibiotica afbreken en onwerkzaam maken. Om de verspreiding van ESBL’s tegen te gaan, mogen veehouders deze antibiotica alleen nog gebruiken als het echt niet anders kan. Dit beleid heeft geleid tot minder antibioticagebruik en ESBL’s in de veehouderij, stelt Mevius.
‘Daarmee is het probleem nog zeker niet opgelost’, zegt Mevius. ‘Dat heeft meer tijd nodig, en mogelijk structurele veranderingen die snelle verspreiding van dergelijke resistentie kunnen intomen. Dat is niet eenvoudig.’
MRSA
De MRSA uit vee vormt geen groot gevaar voor de volksgezondheid. De MRSA komt weliswaar veel voor in de veehouderij, maar deze landbouw-MRSA is een aan dieren aangepaste bacterievariant die makkelijk in dieren koloniseert, overleeft en spreidt, maar die niet of nauwelijks voorkomt in ziekenhuizen. Het is een probleem voor dieren en veehouders die in direct contact staan met deze bacterie. MRSA kan bij deze mensen huid- of wondinfecties geven die niet goed met bekende antibiotica als penicilline en tetracycline zijn te bestrijden. Omdat deze tetracyclines en penicillines nog steeds worden gebruikt in de veehouderij, blijft de vee-gerelateerde MRSA aanwezig.
Het gevaar bij MRSA schuilt er in dat de vee-gerelateerde variant muteert en genetisch materiaal opneemt uit humane MRSA-varianten, zegt Mevius. Want de humane MRSA is wel een probleem voor de volksgezondheid. Maar aanwijzingen voor zo’n mutatie heeft Mevius vooralsnog niet.
Prestatie
De boodschap van Mevius is dubbel. Aan de ene kant heeft de Nederlandse veehouderij een fantastische prestatie geleverd, door in korte tijd het gebruik van antibiotica te halveren. ‘We zijn nu een voorbeeldland. Heel de wereld nodigt ons uit om te komen uitleggen hoe je het antibioticagebruik fors terugbrengt in een land met veel mensen en dieren.’ Aan de andere kant zijn de gevolgen van antibioticagebruik soms onomkeerbaar. ‘De ESBL’s zijn uit de hand gelopen en daar kom je niet meer van af. Ze zitten inmiddels overal in het milieu. Het enige dat je kunt doen is beheersen, de verspreiding tegengaan. Daarom is dat onderzoek naar de spreiding van ESBL in voedselketens zo belangrijk.’
Lees ook
ESBL verspreidt zich snel door een koppel vleeskuikens
MRSA zit nog volop in varkensvleesketen