Wetenschap

Vrouwen en voeding door de eeuwen heen

‘Het enige recht van het vrouw is het aanrecht’ is een uitspraak waar bij veel dames de nekharen van overeind gaan staan. Maar vrouwen hebben lang gestreden voor dit recht, bleek tijdens de presentatie van het Jaarboek van Vrouwengeschiedenis op 22 januari.
Tessa Louwerens

Foto: shutterstock

De nieuwste editie van het jaarboek werd gepresenteerd door de twee Wageningse gastredacteuren Bettina Bock en Jessica Duncan, beiden van de leerstoelgroep Rurale Sociologie. Het boek wordt al sinds 1980 uitgebracht en bevat artikelen over de betekenis van gender in relatie tot verschillende thema’s. Deze 36e editie staat in teken van voedsel.

Lang was het idee in de westerse wereld dat de vrouw zich vooral met de bereiding van voedsel bezig moest houden, terwijl de productie een mannentaak was, vertelt Bock. Maar dit is aan het verschuiven. Uit cijfers van de wereldvoedselorganisatie FAO blijkt dat meer dan de helft van het voedsel door vrouwen wordt verbouwd. Ook bij de verkoop van voedsel zie je bepaalde stereotypen. In de reclame voor biefstuk en barbecue staan vaak mannen centraal, terwijl bij chocola en dieetvoeding een link met vrouwelijkheid wordt gelegd.

De gevarieerde en complexe relatie tussen voeding en gender was de inspiratie voor deze nieuwe editie, vertelt Duncan. In het boek wordt dit thema vanuit verschillende invalshoeken belicht. We zien vrouwen op de markt tijdens de Middeleeuwen, de effecten van verschillende manieren van graanopslag op vrouwen in Zimbabwe en de impact van food-blogs op vrouwen. Bock: ‘Wij wilden het thema breed behandelen en de hele levenscyclus van voeding bekijken: productie, verwerking, verkoop, bereiding, consumptie en afval. Van zaadje tot vuilnisbak.’

Professor Johanna Maria van Winter, emeritus hoogleraar in de Middeleeuwse geschiedenis en gespecialiseerd in de Middeleeuwse keuken, neemt als hoofddonateur het eerste exemplaar in ontvangst.

Bettina Bock(l) overhandigt het boek aan Professor Johanna Maria van Winter (r)

Als je de Middeleeuwse literatuur bestudeert, kom je uitsluitend mannen tegen in de keuken, vertelt Van Winter. ‘Het koken en opdienen van eten was een beroep met status en alle kookboeken waren afkomstig van deze maestro’s. Vrouwen werden afgebeeld in het hoenderhok of op een krukje bij de koe. Tijdens de renaissance zie je dit rolpatroon verschuiven. De zogenaamde ‘strijd om de broek’ begint: vrouwen wilden de baas zijn in de keuken. Dit lukt en begin 18e eeuw zijn bijna alle kookboeken van een vrouwenhand. Maar gelijktijdig met deze emancipatie verdwijnt ook de status van de keuken. Hoe dit komt weet ik niet, maar ik ben blij dat het jaarboek aandacht besteedt aan dit thema.’

Het jaarboek kun je hier bestellen.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.