©NWOJoris Sprakel (Physical Chemistry and Soft Matter) gaat op zoek naar het bouwplan waarmee de natuur ingewikkelde moleculaire structuren in elkaar zet. Dit bouwproces gaat verrassend genoeg zelden fout. Sprakel wil uitvogelen hoe dat werkt. De natuur heeft daar volgens hem een truc voor. ‘De natuur gebruikt helper-moleculen die als een soort blauwdruk werken en zorgen dat bouwstenen op het juiste moment op de juiste plek terechtkomen.’
Sprakel vergelijkt het met het in elkaar zetten van een IKEA-kastje. Dat gaat goed als je de handleiding hebt. Die handleiding wil hij ontdekken. ‘In mijn Vidi-project gaan we werken aan de vraag wat er nodig is om met dezelfde vakkundigheid als de natuur nanostructuren te bouwen uit heel veel kleinere moleculen. Hoe kunnen we een systeem maken van synthetische moleculen, dat een ingebouwde bouwhandleiding heeft? Dat zou een revolutie teweegbrengen in de wereld van de nanomaterialen.’
Mark Zwart (Erfelijkheidsleer) gaat op zoek naar het geheim van zogeheten multipartite virussen. Dit is een klasse van virussen die een gesegmenteerd genoom hebben, een genoom dat verdeeld is over meerdere virusdeeltjes. ‘Het is alsof je een poststuk verzendt in verschillende enveloppen’, legt Zwart het uit. ‘Waarom doen die virussen dat? Het lijkt een verschrikkelijk inefficiënte en excentrieke manier van infecteren. Wat is het voordeel daarvan? Ik heb daar ideeën over, en die wil ik uittesten.’
In totaal kende onderzoeksfinancier NWO 89 Vidi’s toe. De subsidies maken deel uit van de zogeheten vernieuwingsimpuls van Veni-, Vidi- en Vici-subsidies voor respectievelijk beginnende, ervaren en zeer ervaren wetenschappers. Wageningen is met twee Vidi’s een kleine speler in het veld. Met een Vidi kunnen wetenschappers vijf jaar onderzoek doen. De universiteiten van Leiden en Utrecht sleepten met elk 11 Vidi’s de meeste beurzen in de wacht. In totaal werden 572 voorstellen ingediend. Slechts 15 procent van die voorstellen werd gehonoreerd, verdeeld over 52 mannen en 37 vrouwen.