Foto: Phil Gradwell
De lezing, georganiseerd door KLV, vindt plaats in Impulse op de Wageningse campus. Alle honderd kaarten zijn echter al vergeven. Wel is de lezing online te volgen op wur.nl/wereldlezing.
Bewerkt vlees zoals worst is kankerverwekkend concludeerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vorig jaar in een rapport. De organisatie schaarde de worst hiermee in dezelfde categorie als plutonium, asbest en tabaksrook. Let wel, de WHO onderzocht slechts hoe sterk het bewijs was voor een link tussen kanker en bewerkt vlees. Er werden geen uitspraken gedaan over de daadwerkelijk impact en risico’s. Bijvoorbeeld hoezeer vlees eten de kans vergroot om ziek te worden.
Knakworst en asbest
Het rapport zorgde voor een flinke mediahype vol alarmistische – en onjuiste – claims. Het NOS-journaal stelde dat je risico op darmkanker 20 (!) maal zo hoog wordt wanneer je dagelijks 50 gram bewerkt vlees eet. Hart van Nederland kopte dat ‘knakworst ongezonder [is] dan asbest’. Genuanceerde verhalen lieten ondertussen zien dat de daadwerkelijke risico’s van vleesconsumptie beperkt zijn. ‘Beslist niet totaal irrelevant’, schreef wetenschapsjournaliste Aliëtte Jonkers op de denieuwereporter.nl, ‘maar je hoeft er ook niet direct wakker van te liggen.’ Het was te laat, de geest was uit de fles.
Hoe kon dit verhaal nou zo in de pers komen, vraagt Ellen Kampman, hoogleraar Voeding en chronische ziekte aan Wageningen University & Research (WUR), zich af. Niet alleen was het verband al veel langer bekend. Ook de systematiek van de WHO – en het uitgestuurde persbericht – werd op veel plekken verkeerd begrepen, net als de manier waarop je de risico’s op een correcte manier weergeeft. Samen met wetenschapsjournalist Hans van Maanen gaat Kampman morgen in discussie. ‘Welke rol hebben media en wetenschappers hierin.’
Tabaksrook
Zelf schetst Kampman de wetenschappelijke achtergrond. ‘Hoe moet je de cijfers over vlees en kanker interpreteren? Waar komen de cijfers van de WHO vandaan? En wat betekenen die?’ Om de risico’s in perspectief te plaatsen vergelijkt Kampman de risico’s van vlees en tabaksrook. Dan wordt in één oogopslag duidelijk dat de risico’s van tabaksrook – volgens Cancer UK veroorzaker van bijna 86 procent van alle gevallen van longkanker en bijna 19 procent van alle kankergevallen –van een andere orde is.
‘Verband bewerkt vlees en kanker al bekend’
Site prikt fabels over voeding en kanker door
Twee nieuwe voedingshoogleraren aangesteld