Het Nederlandse systeem voor landbouwinnovatie wordt gekenmerkt door een goede samenwerking tussen onderzoek, onderwijs en bedrijfsleven. Maar de inbreng van de overheid laat te wensen over, constateert de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO, internationaal bekend als OECD) in een nieuw rapport. Bezuinigingen en gebrek aan publieke sturing van de onderzoekagenda belemmeren de innovatie, meent de OESO in een advies aan het ministerie van EZ.
De OESO constateert dat de procedures voor bedrijven om deel te nemen aan onderzoeks- en innovatieprojecten te complex zijn. Er zijn kortere en minder complexe procedures nodig voor bedrijven om deel te nemen aan innovatieprojecten, adviseert de organisatie. Het beleid van het ministerie van EZ om innovatie te stimuleren via belastingvoordelen voor bedrijven is belangrijk, maar kleine mkb-bedrijven met weinig tot geen onderzoekscapaciteit profiteren daar niet van, constateert de OESO. Het praktijkonderzoek voor mkb-bedrijven is juist weggevallen door de opheffing van de productschappen. Het is de vraag of de huidige investeringen genoeg zijn om de innovatiekracht van de Nederlandse agrosector op peil te houden, stelt het rapport.
De overheid vervulde altijd een belangrijke rol bij het agenderen van onderzoek en het aanjagen van innovatie, maar ontbeert nu een langetermijnvisie voor een duurzame landbouw, vindt de OESO. In de topsectoren komen het publieke belang en maatschappelijke uitdagingen als de klimaatverandering onvoldoende aan bod. Bovendien vraagt de OESO zich af of de publiek-private onderzoeksprojecten in de topsectoren de meest effectieve manier is om publiek geld te spenderen. Ze adviseert om meer geld in te zetten op de lange termijnprestaties van het innovatiesysteem. De overheid moet een eigen onderzoekagenda opstellen en meer geld steken in de kennisinfrastructuur, inclusief de instituten voor landbouwkundig onderzoek. Bovendien moet ze met haar beleid de samenwerking tussen de kennisinstellingen op het gebied van landbouw, gezondheid en milieu stimuleren, adviseert het rapport ‘Innovation, Agricultural Productivity and Sustainability in the Netherlands’.
Ook de onderwijsinstellingen kunnen hun bijdrage aan de innovatie verbeteren, meent de OESO. Het groene en gangbare onderwijs kan beter samenwerken en de overheid kan daar wat aan doen door de huidige verschillen bij de financiering van het groen en gangbaar onderwijs gelijk te trekken.