©Herman Helsen
In een door NWO gefinancierd project onderzochten Groningse en Wageningse onderzoekers de levenswijze van de suzuki-fruitvlieg in het voorjaar. Volwassen suzuki-vliegjes overleven de Nederlandse winter en vermeerderen zich razendsnel door eitjes te leggen in rijpend fruit. In maart, als de temperatuur boven de 6 à 7 graden Celsius uitkomt, worden de vliegjes actief, maar pas eind mei, begin juni is er rijpend zomerfruit beschikbaar. Wat doen de vliegjes in die tussenliggende periode?
Sierstruik
De onderzoekers vonden dat een deel van de suzuki-vliegjes eitjes legt in de Japanse broodboom (Aucuba japonica), een sierstruik die in het voorjaar vrucht draagt. De verwachting was dat deze Aucuba een springplank was voor de suzuki’s om daarna rijpende kersen aan te tasten. Maar dat bleek niet het geval. De larven van de fruitvliegjes ontwikkelden zich niet goed in de Aucuba en waren niet verantwoordelijk voor de aantasting van kersen in mei, constateren de onderzoekers. Ze konden onderscheid maken tussen volwassen, donkere suzuki’s en de lichter gekleurde suzuki-vliegjes die in het voorjaar in de Aucuba ontstaan. Ze stelden vast dat de kersenteelt door de donkere overwinteraars werd aangetast en niet door de lichter gekleurde nakomelingen.
Overleven
‘De vrouwtjes van de suzuki-vliegjes die in het najaar ontstaan, zijn in staat om tot juni te overleven’, zegt Herman Helsen van Wageningen Plant Research, die betrokken was bij het onderzoek. ‘In de winter is hun metabolisme laag en teren ze in op hun eivoorraad en andere niet-vitale lichaamsdelen om te overleven. In het voorjaar overleven ze op gisten en suikers, bijvoorbeeld in nectar. Ze wachten op de kersenteelt om eitjes te leggen.’
Fruittelers
Het onderzoek geeft belangrijke informatie voor de fruittelers, stelt Helsen. ‘De fruittelers moeten beseffen dat de vliegjes zitten te wachten op de eerste rijpende kersen. De suzuki’s zwerven al maanden vantevoren door het landschap. Fruittelers gebruiken insectengaas om de vliegjes buiten te houden. Ze moeten dat gaas eerder spannen, ruim voordat de kersen gaan rijpen. De telers moeten de eerste aantasting voorkomen; anders exploderen de aantallen fruitvliegjes.’
Opportunist
Inmiddels is de suzuki-fruitvlieg, die in 2012 voor het eerst werd gevonden, niet meer weg te denken in Nederland. ‘Die krijg je niet meer weg’, zegt Helsen. ‘Het is een enorme opportunist die makkelijk overschakelt van de ene naar de andere vruchtsoort. Ze kunnen zich voortplanten op maar liefst zeventig waardplanten en kunnen zes generaties per jaar produceren.’