Student

Studenten werken aan veldtest tropische ziekten

Tien WUR-studenten werken aan een nieuw soort test op tropische ziekten. De test moet niet alleen gemakkelijk diagnoses in het veld opleveren, maar ook aanpasbaar zijn voor andere ziekten. Met hun werk hopen de masterstudenten de jaarlijkse wereldwijde iGEM-competitie voor synthetische biologie te winnen.
Stijn van Gils

© iGEM WUR

Het leek alsof het zikavirus vorig jaar ineens opdook, maar dat is niet zo. ‘Het virus sluimerde al jaren rond in Brazilië’, vertelt Niek Savelkoul, masterstudent medische biotechnologie. ‘Het werd alleen bijna nooit gedetecteerd.’ En zoals Zika zijn er meer tropische ziekten die onopgemerkt heel gevaarlijk kunnen zijn. Zoals de Afrikaanse slaapziekte, veroorzaakt door een eencellige parasiet (een protist) die zich uiteindelijk in de hersenen vestigt. ‘Voor de behandeling maakt het nogal uit hoe snel je erbij bent. Wij willen een snelle tool ontwikkelen waarmee je betrouwbaar een ziekte zoals Zika of de Afrikaanse slaapziekte vast kunt stellen.’

Alarmbel-bacterie

Niek zit aan een grote tafel in de kantine van het Helix-gebouw. Naast hem zitten drie teamgenoten. Met in totaal tien studenten vormen zij sinds afgelopen november de Wageningse afvaardiging van de jaarlijkse iGEM-competitie. In deze internationale competitie, die elk jaar in Boston wordt gehouden, proberen studenten een maatschappelijk probleem op te lossen met hulp van synthetische biologie. Het WUR-team heeft hier een naam hoog te houden: vorig jaar werd Wageningen tweede in de categorie ‘masterstudenten’. Zij ‘verbouwden’ een E. coli-bacterie waardoor het de varroamijt – een belangrijke parasiet in de honingbij – te lijf ging.

Als we voor een andere ziekte willen testen, hoeft alleen het eerste gen weer te worden aangepast.

Het team van dit jaar wil de E. coli-bacteri ook weer gebruiken, maar dan als alarmbel om ziektes op te sporen. ‘Dat werkt zo’, vertelt Niek’s teamgenoot Bart Scholten. ‘We passen een gen van de bacterie aan, zodat deze reageert op de aanwezigheid van een specifieke ziekte. Vervolgens laten we een reactie in dit gen tot gevolg hebben dat een ander gen wordt geactiveerd. Dit gen zorgt er weer voor dat de bacterie een klein beetje fluorescent wordt en dat kun je met een led-lampje zien. Als we voor een andere ziekte willen testen, hoeft alleen het eerste gen weer te worden aangepast.’ Om te bewijzen dat hun test zo gemakkelijk aan te passen is, maken de studenten zowel een test voor de opsporing van Zika (virus) als voor de Afrikaanse slaapziekte (protist).

Unieke test, maar nog lang niet af

Als het idee van de Wageningse studenten werkelijkheid wordt, dan is dat uniek. Niet eerder werd er een test gemaakt die direct op de aanwezigheid van een ziekmaker reageert en in het veld gebruikt kan worden. ‘Er zijn wel dipsticks waar je een beetje bloed op doet, maar die reageren op antilichamen en zijn daardoor niet zo betrouwbaar. Ze geven namelijk regelmatig false positives’, vertelt Niek.

Voordat de veldtest daadwerkelijk beschikbaar komt, hebben de studenten nog een lange weg te gaan. Zo kijkt Sabine van Oossanen naar computermodellen, maar samen met Linda van Oosten ook naar de maatschappelijke kanten van het project en staat Stijn Prinsen in het lab. Jurre Steens doet ondertussen hard zijn best om 30.000 euro binnen te harken. Over ongeveer drie weken horen ze of ze met hun plannen naar Boston mogen. Als hun idee ook daarna nog veel belovend is, willen ze misschien een bedrijfje rond hun idee oprichten.

Het Wageningse iGEM-team is nog op zoek naar financiers. Je kunt hensteunen.

Lees ook:

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.