Visteelt in Griekenland, ©Shutterstock
Komen wil de aquacultuur, het kweken van vissen in kooien, vijvers of gesloten systemen, verbeteren met behulp van gerichte fokprogramma’s. Wereldwijd worden meer dan driehonderd vissoorten gekweekt, zoals zalm, meerval en tilapia, maar vaak ontbreekt het fokprogramma voor de vissen. Om de wereldbevolking van voedsel te blijven voorzien, moet de aquacultuur blijven groeien. Met behulp van fokprogramma’s gaat dat lukken, denkt Komen.
Weerbaarder
Komen’s doel is om vissen te selecteren die weerbaarder zijn tegen ziekten en die het voer efficiënt omzetten. Ook wil hij selecteren op kenmerken van vissen die direct verband houden met hun gezondheid, zoals het vermogen tot zuurstofopname. Selectie op gezondheid, weerbaarheid en efficiënte voeromzetting kan leiden tot een verbeterde groei van ruim tien procent per generatie, blijkt uit onderzoek van Komen. Daarom zijn fokprogramma’s voor vissen economisch erg rendabel, stelt de hoogleraar in zijn rede. Komen werd in juni vorig jaar benoemd tot persoonlijk hoogleraar bij Fokkerij en Genetica.
Circulair
Hij wil niet alleen op groei selecteren, omdat dat niet leidt tot een betere efficiëntie van de visproductie en ook niet de afvalstoffen vermindert. Komen wil de visteelt juist inpassen in een circulaire economie en rekening houden met de gevolgen van klimaatverandering voor de visteelt. Ook wil hij vissen selecteren die alternatieve diëten, gebaseerd op algen en insecten, beter kunnen verteren. Hiervoor zijn slimme fokprogramma’s nodig met gebruik van DNA-kennis, zodat de fokker meerdere nuttige kenmerken kan koppelen aan bepaalde patronen van DNA-variatie om de best presterende vissen te selecteren.
Griekenland
Komen werkt nauw samen met viskweekbedrijven in meerdere landen om fokprogramma’s te ontwikkelen die aansluiten bij hun productie-omgeving en marktwensen. Zo selecteert hij betere zeebaars en zeebrasem in fokprogramma’s in Griekenland, fokt hij met barramundi in Singapore en met tilapia in Ethiopië. Ook werkt hij samen met het internationale onderzoeksinstituut Worldfish aan het ontwerp van een selectieprogramma voor nijltilapia en gaat hij binnenkort in Nederland starten met een fokprogramma voor yellowtail, een kleine tonijnsoort.
‘Enkele fokprogramma’s lopen nu enkele jaren en laten goede resultaten zien’, zegt Komen. Hij werkt nauw samen met de aquacultuurgroep van Wageningen Livestock Research die vorig jaar overkwam van Imares.
Hans Komen houdt zijn inaugurele rede op 1 juni om 16.00 uur in de Aula.