Foto: CSEM Zwitserland
Overgewicht is een groeiend probleem voor de volksgezondheid. Een manier om een gezondere levensstijl te stimuleren en overgewicht te voorkomen, is door te kijken naar iemands eetgedrag. Maar er zit een nadeel aan de huidige manier van werken. ‘Nu moeten mensen zelf hun gedrag bijhouden en rapporteren, zegt onderzoeker Humane Voeding Janet van den Boer. ‘Maar dit blijkt in de praktijk niet heel betrouwbaar omdat mensen het soms vergeten of zich er niet altijd bewust van zijn wanneer ze eten. Daarnaast is het best een belasting om dit bij te houden.’
Er is al eerder onderzoek gedaan naar een sensor die met behulp van een microfoon kauwgeluiden oppikt, legt van den Boer uit. Maar het nadeel is dat deze sensor veel ruis opvangt, bijvoorbeeld door omgevingsgeluiden.
Doorbloeding
Binnen het EU-project ‘SPLENDID’ ontwikkelden de onderzoekers een uitgebreidere kauwsensor die op het oor wordt geplaatst. Er zit een dopje in het oor, net als bij een headset, die met behulp van een microfoontje de kauwgeluiden registreert. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een photoplethysmografie(PPG)-sensor. Hiermee wordt de doorbloeding van een weefsel gemeten. Van den Boer: ‘Wanneer iemand kauwt, dan zorgen de bewegingen van de kaakspieren voor variaties in de doorbloeding van het oor. De PPG-sensor meet deze variaties met behulp van licht.’
Foto: Janet van den Boer
Aan de ene kant van het oor zit een LED-lampje direct tegen de huid en aan de andere kant zit een detector die meet hoeveel licht er doorgelaten wordt door het oor. Dit varieert afhankelijk van de doorbloeding: als er meer bloed door het oor stroomt wordt er minder licht doorgelaten. Aan de hand van deze variaties in doorbloeding kan worden bepaald of iemand kauwt.
Filteren
Vervolgens gaat er een berichtje naar de smartphone dat er kauwen is gedetecteerd en wordt mensen gevraagd of ze ook daadwerkelijk aan het eten zijn, en zo ja, wat en hoeveel? Vooraf wordt het signaal nog wel gefilterd legt van den Boer uit. ‘Er worden met behulp van algoritmes bepaalde patronen herkend, zo weet je of iemand kauwt en bijvoorbeeld niet aan het praten is. Ook kun je hiermee corrigeren voor plotselinge veranderingen in de hoeveelheid licht in de omgeving. Dit voorkomt dat mensen bestookt worden met berichten die eigenlijk loos alarm zijn.’
Het voordeel van de PPG-sensor ten opzichte van alleen een geluidssignaal, is dat het voor het detecteren minder uitmaakt wat iemand eet. Van den Boer: ‘Een appel of chips hoor je wel goed met een microfoon, maar een cakeje is al lastiger. Daarnaast is de PPG-sensor niet gevoelig voor geluiden vanuit de omgeving. Met de aanvullende informatie van de PPG-sensor kan je dus corrigeren voor valse uitslagen van de microfoon.
Van den Boer verwacht niet dat de sensor nu gelijk op de markt zal komen. ‘Daarvoor zal het eerst nog verder ontwikkeld moeten worden. Zo is het nu nog niet erg comfortabel bij langdurig gebruik. Ook zouden we de software verder kunnen ontwikkelen zodat het apparaat niet alleen weet of je kauwt, maar ook een indicatie geeft van wat je eet.’