Drie wijze en grijze heren bespraken deze week de wereldvoedselvoorziening op een seminar van de Studiekring Ontwikkelingsvraagstukken (SKOV) in Wageningen. Rudy Rabbinge, universiteitshoogleraar in Wageningen, Michiel Keyzer, directeur van de Stichting Onderzoek Wereldvoedselvoorziening uit Amsterdam en Hans Eenhoorn, voormalig Unilever-directeur en lid van de Taskforce on Hunger van de Verenigde Naties. Ze kwamen met goed nieuws, met name over Afrika.
De afgelopen jaren waren de zwaarmoedige verhalen over de penibele voedselvoorziening in de wereld niet van de lucht in Wageningen. Reken maar uit: we zitten nu al met 7 miljard mensen, waarvan er 1 miljard honger leiden en nog eens 1 miljard te weinig nutriënten binnenkrijgen. De komende decennia komen daar nog twee miljard bij, op een aarde met toenemende schaarste aan land en water, met uitgeputte bodems en eindige meststoffen in een veranderend klimaat. Dat is geen vrolijk vooruitzicht.
Maar er zijn ook opbeurende signalen, met name in Afrika. De opbrengsten per hectare van belangrijke gewassen als rijst, mais en sorghum in Afrika stijgen weer sinds een paar jaar, nadat die jarenlang waren gestagneerd. Daardoor houdt de groei van de landbouwproductiviteit sinds kort gelijke tred met de bevolkingsgroei in Afrika. En ondanks die bevolkingsgroei daalt de kindersterfte in Afrika – een duidelijk teken dat de honger op dit continent afneemt volgens Michiel Keyzer. Verder is de economische groei in Afrika de laatste jaren hoger dan het wereldgemiddelde. Met name landen als Ethiopië en Oeganda doen het erg goed op het gebied van de voedselvoorziening.
Het slechte nieuws was altijd dat de werkelijke opbrengsten in Afrika ver achterbleven bij de potentiele productie, omdat de boeren geen goede zaden en kunstmest gebruiken, de bodem verwaarlozen, geen goede afzetmarkt en kredieten hebben en teveel ziekten en plagen moeten bestrijden. Deze yield gap is inmiddels goed nieuws. Als we al deze problemen in samenhang kunnen oplossen, is een verdubbeling van de landbouwproductie in Afrika zeker mogelijk. De technologie is er, stelt Hans Eenhoorn, het benodigde geld – zo’n 100 miljard dollar – voor landbouwontwikkeling is er ook, de politieke wil in Afrika groeit en de private sector wil mee investeren. Dat zijn positieve signalen.