© Roelof Kleis
Geofagie is de wetenschappelijke term voor het opzettelijk eten van grond. In onze westerse cultuur ben je dan al gauw excentriek. Wie eet er nou aarde? Medisch gezien is dat zelfs een stoornis: pica, het dwangmatig in je mond stoppen van niet eetbare dingen. Maar in tal van culturen in de wereld is het eten van aarde helemaal niet zo raar, laat staan een afwijking.
Wijn
Masha Ru, de artiestennaam van de Russische Maria Rudnaya, eet al van kind af aan grond. Krijt, stukjes klei, aarde. Ze vindt het gewoon lekker. Dagelijks stopt ze grond in haar mond. Geen grote hoeveelheden, maar kleine beetjes. ‘Voor mij is het net als een glas wijn drinken. Ik doe het, omdat ik het lekker vind. Niet om voedingstechnische, spirituele of andere redenen.’
Voor Rudnaya, gepromoveerd wiskundige (TUE)
en afgestudeerd fotografe is het eten van grond een passie. Eentje waar ze als kunstenares flink mee aan de weg timmert. Ze heeft al een aantal projecten op haar naam staan die zich afspelen rondom geofagie. De jongste is haar Museum of Edible Earth, een collectie eetbare grondsoorten uit de hele wereld. De teller staat op dit moment op 315 monsters uit 20 landen. ‘Maar dit is nog maar het begin.’
In Impulse stonden gisteren tijdens de lunchpauze tientallen potjes met gemalen grond, hompen krijtachtige substantie en eetbare bekertjes van gebakken klei. Wie durft mag proeven. ‘Alles is voorgeproefd, maar eten blijft op eigen risico’, voegt ze toe. Het is het slotstuk van een korte lezing over haar werk. Een opzetje naar een expositie die begin volgend jaar op de campus in Impulse en het World Soil Museum is te zien.
Het is niet per se vies, maar ook niet lekker. Maar daar gaat het niet om
Stephan Mantel, hoofd World Soil Museum
Stephan Mantel, hoofd van het bodemmuseum, is opgetogen over de samenwerking. ‘Het werk van Masha Ru geeft een heel andere kijk op het thema bodem. Wij verzamelen bodems op een wetenschappelijke basis, waarbij de samenstelling van de grond heel belangrijk is. Maar je kunt ook heel anders naar bodems kijken. Masha Ru verzamelt op basis van eetbaarheid. Dat is heel prikkelend en inspirerend.’
Onbekend
Het bodemmuseum heeft 1200 bodemprofielen. Van elke bodem is bovendien een referentiemonster in het archief. Samen met Mantel heeft Ru de collectie ‘geproefd’. ‘Daar heb ik een week lang buikpijn van gehad’, lacht Mantel. Hij is duidelijk geen liefhebber. ‘Het is niet per se vies, maar ook niet lekker. Maar daar gaat het niet om. Het geeft een aanzet tot een andere kijk op bodems. Die culturele kanten van bodems is interessant, maar nog tamelijk onbekend.’