Microscopische capsules gemaakt van eiwitstaafjes bieden vele beloftes. Ze helpen voedsel langer vers te houden, een medicijn op de juiste tijd en plaats af te geven en stoffen ongeschonden het lichaam in te krijgen. Leonard Sagis, universitair hoofddocent Fysica en fysische chemie van levensmiddelen kwam op het idee na het observeren van kunstmatige eiwitfibrillen. Dit zijn stugge eiwitstaafjes die zelf weer bestaande uit zij-aan-zij geplakte eiwitfragmenten. Deze structuren ontstaan in het brein van Alzheimerpatiënten. Je blijkt ze echter ook in het laboratorium te kunnen maken door een eiwit tien uur lang te verhitten in een zuur milieu. Let wel, verteringsenzymen kunnen ze ongevaarlijk afbreken.
Bolletje wol
De fibrillen dienen als bouwmateriaal voor capsules. Sagis gebruikt als ‘steiger’ een oliedruppel die met geladen eiwitfragmenten is bekleed. Daar worden om en om lagen met positief of negatief geladen fibrillen opgeplakt. Het eindresultaat ziet er onder microscoop nog het meest uit als een bolletje wol. Deze aanpak heeft grote voordelen ten opzichte van huidige methodes om capsules te maken. ‘Je hebt een veel betere controle over de mechanische en de release-eigenschappen,’ zegt Sagis. Dit kan door verschillende basiseiwitten te gebruiken of meer lagen met fibrillen aan te brengen. Het regelmatige eindresultaat staat in schril contrast met de ‘dikke lagen amorf materiaal’ die je soms ziet met oude manieren om microcapsules te produceren. Onlangs verscheen in het gezaghebbende Reviews of modern physics een overzichtsartikel van Sagis over de theorie achter ingewikkelde grensvlakken zoals die van ‘zijn’ microcapsules. RR