‘Ik ben twee weken in Oeganda geweest om onderzoek te doen naar innovatie bij koffieboeren. Samen met een andere WUR-student, Martina Mordini, zat ik in het oosten van Oeganda bij de Gisu-stam. Dit is één van de 52 stammen in Oeganda met een eigen taal en cultuur. Er was een team aanwezig om ons te ondersteunen, onder wie twee lokale bewoners die als tolk fungeerden. Het was mijn taak om interviews af te nemen en data te verzamelen.
Van jongen naar man
Ik ging eigenlijk zonder verwachtingen naar Oeganda, maar we werden zo warm en open ontvangen door de mensen daar. Kindjes komen naar je toe, willen je hand vasthouden of komen bij je op schoot zitten. Het hoogtepunt van mijn Oeganda-avontuur was de besnijdenis die we mochten bijwonen. Het was besnijdenistijd bij de Gisu en we zagen tijdens het reizen al veel groepjes mensen lopen. Drie dagen voor het ritueel gaan de stamleden namelijk te voet langs allemaal dorpen in het district om kennissen en familie op te zoeken.
Het neefje van één van de vertalers in ons onderzoeksteam zou ook besneden worden en wij mochten daarbij zijn. We wisten vooraf niet wat we konden verwachten. Het dorp waar dat gebeurde, was helemaal vol. Er hing een gezellige sfeer en er werd eten uitgedeeld. Je voelde dat dit een positieve gebeurtenis was voor de Gisu. Voor hen symboliseert het ritueel de transitie van een jongen naar een man. Ze waren er ook trots op dat ze dit stukje cultuur met buitenstaanders konden delen.
Bananenblad
We mochten met alles meedoen. Zo heb ik lokaal gebrouwen bier gedronken en toen sommige mensen begonnen te zingen en een stok of blad in hun handen namen, heb ik ook een bananenblad gepakt en meegedaan. De besnijdenis zelf gebeurde heel snel en netjes. De jongens gaven geen kik toen een man met een klein, scherp mes hun voorhuid eraf sneed. Iedereen eromheen begon te juichen. De jongens kregen direct flesjes Coca-Cola in hun handen gedrukt en een mobiele telefoon om verre familie te bellen. Dat vormde een merkwaardig contrast met de oude traditie die zojuist had plaatsgevonden.
Het was zeker een moment dat ik niet snel zal vergeten. Normaal zit je in de Leeuwenborch achter je computerschermpje en ineens stond ik daar in een Oegandees dorp een besnijdenis te aanschouwen. Dat maakt niet iedere student mee.