tekst Gina Ho en Tessa Louwerens illustratie Henk van Ruitenbeek
Kees de Graaf
Hoogleraar Sensoriek en Eetgedrag
‘Mannen eten relatief gezien iets meer vlees, maar ze eten ook meer brood, melk en andere producten. Dat komt doordat de energiebehoefte hoger ligt. Vanuit dat perspectief denk ik dat het Voedingscentrum zich wel iets verslikt in de grootte van dit verschil. De associatie tussen mannelijkheid en vlees eten is sterk cultureel verankerd. Het stamt nog uit onze jager-verzamelaartijd. Vlees eten is voor sommige mannen een belangrijk onderdeel van hun identiteit en dat verklaart de soms felle reacties op vleesvervangers. Ik denk dat de campagne wel bijdraagt aan bewustwording, maar er is altijd een bepaalde groep die je niet kunt veranderen.’
Tomas van der Heijden
Masterstudent Plantenwetenschappen
‘Toen we nog jagers en verzamelaars waren, moest de man jagen. Zonder de jacht en de calorieën die het vlees leverde, zou onze evolutie waarschijnlijk een stuk langzamer zijn verlopen. Vlees gaf ons voldoende voedingsstoffen, zodat we andere dingen konden doen dan alleen bessen zoeken. In de huidige tijd is er niks mannelijks aan vlees eten. Zelf ben ik flexitariër omdat ik minder impact wil hebben op het klimaat. Zorg dragen voor het milieu moeten we niet zien als iets dat voor mannen óf vrouwen is. Het moet iets zijn waar we als mensheid om geven. De campagne is een grappige manier om een ander dieet te promoten, maar ik denk niet dat het erg effectief zal zijn.’
Hans Dagevos
Consumptiesocioloog bij Wageningen Economic Research
‘In de reclamewereld worden producten als auto’s, bier en vlees weggezet als mannenproducten. Achter ieder stereotype schuilt een kern van waarheid. Uit onderzoek blijkt dat mannen meer waarde hechten aan vlees. Maar daar zitten veel nuances aan, en er is een hele groep mannen die met alle plezier vlees laat staan. Uit de voedselconsumptiepeiling van het RIVM blijkt wel dat mannen meer vlees eten, dus het is logisch dat het Voedingscentrum zich daar op richt. Je moet die genderverschillen echter niet te zwaar aanzetten, want dan leg je indirect weer de link tussen vlees en mannelijkheid. Dan riskeer je zowel de vleesliefhebbers als de flexitariërs te vervreemden. Bovendien leidt het af van de kern: dat we allemaal wat minder vlees mogen eten.’
Louisa Aarrass
Masterstudent Organic Agriculture
‘Ik eet meestal vegetarisch, maar ik sla vlees ook niet af als er bijvoorbeeld een familiefeest is. De campagne van het Voedingscentrum vind ik vrij slap en beperkt. Die linkt voedselkeuze aan iemands geslacht en stopt zo mensen in hokjes. Ik denk dat hierdoor het ouderwetse idee van wat mannelijk is, alleen maar versterkt wordt. We moeten mensen enthousiasmeren. Kunst kan mensen verbinden en uitdagen. Het heeft de subtiele kracht om keuzes te beïnvloeden, ook voedselkeuzes. Verder denk ik dat initiatieven vanuit de gemeenschap, in plaats van top-downmaatregelen, veel meer impact hebben.’
Margreet van der Burg
Universitair Docent Genderstudies
‘Het beeld dat vlees stoer en mannelijk is, past niet bij mannen die vaak al bewust met hun voedselkeuze bezig zijn, zoals in Wageningen. Ik denk ook niet dat de mannen die we zien als fervente vleeseters zich in de campagne herkennen en zich aangesproken voelen. Vergeleken met andere landen is Nederland helemaal niet zo’n uitgesproken vleesverslindend land – al produceren en exporteren we wel veel. De campagne vind ik leuk bedacht, maar ik denk dat het nuttiger is om te kijken naar hoe je vlees aanbiedt. In de supermarkt is het bijvoorbeeld lastig om porties voor één of twee personen te kopen. Je wordt aangemoedigd om grote hoeveelheden te kopen. Verder denk ik dat het goed is om gewoon lekker “stoer” door te gaan met minder vlees per keer eten en één dag in de week niet.’
Hanneke Nijland
Onderzoeker Strategische Communicatie
‘Evolutionair gezien is er een instinctieve link tussen vlees eten en kracht: het geeft een machtig gevoel om aan de top van de voedselketen te staan.
Maar ik denk dat we die tijd wel voorbij zijn. Uit mijn onderzoek naar beweegredenen om wel of geen vlees te eten, bleek wel dat ouderen vlees als statussymbool zien. Dat komt ook doordat zij de naoorlogse periode hebben meegemaakt waarin vlees duur was. In de huidige tijd met de kiloknallers geldt eerder het tegenovergestelde. Verder vonden we in ons onderzoek geen grote verschillen in beweegredenen tussen mannen en vrouwen. Het is te kort door de bocht om alleen te focussen op het eigen imago, daarmee reduceer je mannen tot een groep die niet verder kijkt dan dat. Je kunt beter de nadruk leggen op milieueffecten, gezondheid en dierenwelzijn. We willen juist dat mensen niet alleen vanuit zichzelf redenen, maar oog krijgen voor het grotere plaatje.’
Ted Sparkes
Masterstudent Milieuwetenschappen
‘Vegetarisch eten is niet altijd beter voor het milieu, denk bijvoorbeeld aan appels uit Nieuw-Zeeland. Ik heb er geen moeite mee als dieren worden gedood om te eten, zolang ze maar goed behandeld worden. Mensen van het platteland associëren vlees denk ik sneller met mannelijkheid, zoals mijn twee oud-huisgenoten. Die geven meer om de lokale boeren dan om het klimaat. Verder moet je met vegetarisch eten ook creatiever zijn in de keuken, en sommige mensen vinden koken nog steeds niet mannelijk. Zelf vind ik vegetarisch eten niet minder mannelijk, omdat ik ook niet zo ben opgevoed. Hoe meer je leert over klimaatverandering, hoe meer je beseft dat dit een gedateerd en bekrompen beeld is.’
Wekelijks het laatste nieuws ontvangen over studeren en werken bij WUR? Schrijf je dan nu in voor de Resource nieuwsbrief