Wetenschap - 1 januari 1970

Wormen eten vervuild slib

Aquatische wormen kunnen worden ingezet om vervuild slib weg te werken, zeggen promovendi ir Bas Buys en drs Hellen Elissen. De perfecte worm moeten ze nog wel vinden.

In de proefhal in Bennekom van de sectie Milieutechnologie laten de onderzoekers zien dat aquatische wormen een hoeveelheid slib in drie à vier dagen tijd kunnen halveren door het gewoonweg op te eten. Buys: 'We hebben oplossingen nodig voor het slib dat je overhoudt uit afvalwaterzuiveringsinstallaties. Het is gigantisch duur om dit slib, vaak nog vervuild met onder meer zware metalen, te drogen, transporteren en verder te verwerken.'
Voormalig onderzoeker bij de sectie Milieutechnologie ir Henk Rensink is in de jaren zeventig begonnen met het uittesten van aquatische wormen op vervuild slib van bierbrouwer Bavaria, ondanks veel scepsis. Pas nadat Rensink met pensioen ging, heeft het onderzoek echt erkenning gekregen en hebben Buys en Elissen het onderzoek kunnen voortzetten.
Hoogleraar Biologische kringlooptechnologie prof. Cees Buisman noemt de nieuwe bevindingen van de promovendi een doorbraak. Hoogleraar milieutechnologie dr Wim Rulkens: 'Ik ben erg trots op deze promovendi. In het begin geloofden weinig mensen erin, maar het is toch verdomd interessant.' Er is alleen een probleem, zegt Bas Buys: 'Het zwakke punt is dat je net zoveel wormen nodig hebt als slib, en de wormen poepen een deel van wat ze eten ook weer uit.' Er zijn daardoor gigantische reactoren nodig. De afvalstoffen heb je nu niet in de vorm van slib, maar in de vorm van wormen.
Waar laat je vervolgens de berg volgevreten wormen? 'Onze collega's van Agrotechnologie & Food Innovations (A&F) hebben geprobeerd er lijm van te maken. Helaas valt de verwerking te duur uit.' De wormen zijn niet geschikt voor sportvissers. 'Onze wormen vallen zo uit elkaar als je ze aan een haakje doet.' Mogelijk kunnen de wormen worden verwerkt als vloeimiddel voor bestrijdingsmiddelen.
Buys: ‘Wij zelf hebben nu twee verschillende families wormen uitgetest. De Lumbriculus variegatus, te vinden in bijna elk slootje, blijkt het meest effectief. We gaan op zoek naar betere wormen of andere organismen. Wie weet hoe goed de wormen afkomstig van gletsjers of diepe waterbronnen het doen?' De onderzoeker weet dat 'in het diepste geheim' wordt gewerkt aan een soortgelijke slibverwerkingstechniek bij rioolzuiveringsinstallatie (RWZI) te Haarlo. 'Slibverwerking is big business. Men houdt liever de resultaten geheim totdat er een patent is of duidelijk is dat het niet werkt.' / HB

Re:ageer