Het doolhof, een van de onderdelen in het plan voor vuilstort De Sluiner. Illustratie: Fenne Dijkema
De wereldbevolking groeit. Daarom is steeds meer land nodig om te wonen, werken, recreëren en voedsel te verbouwen. Het is dus raadzaam het aanwezige land duurzamer te gaan gebruiken, zeggen honoursstudenten Iris Hertog, Fenne Dijkema, Merijn Kerstens, Anne van der Heijden en Teun van der Werf. Te beginnen bij de landschappen die niet meer gebruikt worden omdat ze vervuild zijn. Voor hun honoursproject onderzochten ze wat er voor nodig is om deze landschappen een tweede leven te geven.
De studenten onderzochten met een literatuurstudie hoe vervuilde landschappen kunnen worden opgeruimd en creatief worden heringericht. ‘Maar,’ zegt studente Bos- en natuurbeheer Iris Hertog, ‘we wilden niet in het luchtledige leuke dingen bedenken, maar onze visie en kennis ook ergens op toepassen.’ Er werd een locatie gezocht en gevonden: een vuilstortplaats langs de A1, tussen Apeldoorn en Deventer.
Schapen
‘Afgelopen zomer zijn we er een kijkje gaan nemen. Het is een enorm gebied, 75 hectare, waar we met een auto door zijn gereden. Het is een groot gat, met een dijk van gras eromheen, waar op sommige plekken schapen grazen.’ Her en der staan afvalverwerkingsgebouwen. Op de vuilstort ligt onder meer asbest, puin en versleten kunstgras. Iris: ‘We mochten de auto niet uit en de mensen die aan het werk waren, droegen beschermende kleding.’
De vijf studenten maakten voor De Sluiner, zoals de vuilstortplaats heet, een herinrichtingsplan. ‘We hadden daarbij een overkoepelende visie: het nieuwe gebied moest een sociale, economische en een ecologische functie krijgen.’ De studenten lieten zich daarbij inspireren door een succesvol Brits landscape recycling project. ‘In Cornwall had je oude kleimijnen. Toen deze sloten, liepen de dorpen leeg en was er een hoge werkeloosheid. Iemand heeft toen bedacht er een kassencomplex van te maken en bouwde ’s werelds grootste tropische kas. Het is nu een toeristische trekpleister en trekt miljarden bezoekers.’
Ons plan is echt een gedachte-experiment
Iris Hertog
Voor De Sluiner bedachten de vijf studenten een combinatie van een bedrijventerrein met groene, innovatieve bedrijfjes, velden om te experimenteren met het verbouwen van biomassa, een pluktuin, een doolhof met planten en bloemen, een marktplein en amfitheater. In een bezoekerscentrum krijgen bezoekers informatie over de vuilstortplaats en hoe deze is heringericht. ‘Vooral de samenhang tussen deze verschillende onderdelen vind ik mooi’, aldus Iris. ‘Bezoekers trek je met inhoud, maar ook met recreatie. Er ontstaat zo een levendige omgeving, wat bedrijven aantrekt, die wellicht willen experimenteren met biomassa.’
De studente maakt zich geen illusies over of hun plan wordt uitgevoerd. ‘We hebben ons plan gemaakt op basis van een aanname dat de vuilstort op dit moment wordt gesloten. Maar men kan nog vijftig jaar blijven storten dus dat is niet aan de orde. Ons plan voor De Sluiner was echt een gedachte-experiment, maar wel een met een visie erachter. En wellicht dat we anderen met ons ontwerp kunnen inspireren.’
Omdat de vijf studenten niet alleen een ‘saai rapport’ wilden maken, is er een tentoonstelling. Deze week zijn de posters te zien in de bibliotheek in Forum, daarna reist de tentoonstelling door naar de Wageningse bibliotheek en THUIS.