Wetenschap

Vrouwen die zakentraining volgen liegen vaker over inkomen

Vietnamese vrouwen die een training volgen in zelfstandig ondernemen en gelijkwaardigheid, zijn eerder geneigd om inkomsten te verzwijgen voor hun man, zeker wanneer deze ook aan de training deelneemt.
Tessa Louwerens

© Shutterstock

Stel je mag kiezen: 50 euro gelijk in je zak steken, zonder dat je partner het weet. Of 75 euro op jullie gezamenlijke bankrekening. Een vergelijkbare keuze legde Erwin Bulte van Ontwikkelingseconomie en zijn collega’s van de Rijksuniversiteit Groningen voor aan 339 Vietnamese plattelandsvrouwen die deelnamen aan een microfinancieringsproject.

Vrouwen krijgen bij zo’n project financiële steun om een eigen bedrijf op te zetten. Daarnaast krijgen ze zakentrainingen en cursussen die hen moeten helpen om een gelijkwaardige positie in het huishouden te krijgen. Als onderdeel van die trainingen wordt soms ook hun partner uitgenodigd. Bulte: ‘Het idee is dat daardoor koppels leren beter samen te werken en te investeren. Mogelijk helpt het de mannen ook op een andere manier naar hun vrouw te kijken en haar respecteren als een volwaardig partner in de financiën.’

Maar dit heeft volgens hem echter een onbedoeld neveneffect. ‘Mannen krijgen dan ook een kijkje in de keuken bij de financiën van de vrouw. In Vietnam is het de man die de huishoudpot bewaakt. Als de vrouw met haar bedrijf meer verdient, is de kans groot dat haar man verwacht dat ze ook meer bijdraagt.’ Hierdoor zou het voor de vrouw aantrekkelijker kunnen worden om minder open te zijn over haar inkomen. Vooral als ze weinig te zeggen heeft over hoe het wordt uitgegeven. Aan de andere kant kan een training er volgens Bulte ook voor zorgen dat een vrouw steviger in haar schoenen staat en gelijkwaardiger behandeld wordt, waardoor ze meer inspraak krijgt over de verdeling van het huishoudgeld. Dan zal ze misschien bereid zijn om vrijwillig meer bij te dragen aan de pot.

Eerlijkheid duurt het langst

Om dit effect van de trainingen te toetsen, speelden de onderzoekers een spel met de vrouwen om te kijken hoe gemotiveerd zij waren om hun inkomsten te verzwijgen. Alle vrouwen deden mee aan het microfinancieringsproject, een deel van hen had ook de trainingen gevolgd (met of zonder partner). De vrouwen mochten in acht spelrondes steeds kiezen voor een vast bedrag dat ze zelf mochten houden, of een variabel bedrag waarvan hun partner op de hoogte werd gesteld. Dit variabele bedrag was in de eerste ronde lager dan het vaste bedrag, maar in de opvolgende rondes werd het steeds hoger. Voor de meerderheid van de vrouwen (65 procent) geldt: eerlijkheid boven alles. Bulte: ‘Het verraste ons dat een groot deel van de vrouwen zelfs bereid waren te betalen voor eerlijkheid. Ze kozen dan in de eerste ronde voor het lagere gezamenlijke bedrag. Dit is heel anders dan onderzoekers in andere landen hebben gezien.’ Wel bleek dat vrouwen die de trainingen hadden gevolgd vaker bereid waren te liegen, helemaal wanneer hun man ook bij de training aanwezig was geweest.

Meer huiselijk geweld

Dat wil volgens Bulte niet zeggen dat de trainingen beter niet gegeven kunnen worden, of zonder de partner. Vrouwen die de training volgen halen betere resultaten met hun bedrijven. ‘Je ziet dat mannen ook positief bijdragen aan het bedrijf en betrokkenheid is belangrijk. Het is een erg complex onderwerp.’ Uit een andere studie blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen die meedoen aan zo’n training vaker te maken krijgen met huiselijk geweld. Hoe dat komt weet Bulte niet precies. ‘De trainingen richten zich nu vooral nog op vrouwen. Zij krijgen training en financiering. Wellicht wekt dit afgunst in de hand en mogelijk leidt het tot conflicten om het extra inkomen dat ze binnenhaalt.’ Dit conflict zou volgens Bulte ook een reden kunnen zijn om vaker inkomen gaan verbergen. ‘Maar dit soort samenhang is erg lastig te onderzoeken, omdat onderzoek naar mishandeling anoniem op groepsniveau wordt uitgevoerd en we geen gegevens van de individuele vrouwen hebben. Het betrekken van de partner zou in deze gevallen mogelijk wel positief kunnen werken.’

De lage opkomst van de mannen was nog wel een knelpunt tijdens de studie. Ongeveer de helft kwam naar de trainingen over gelijkwaardigheid. Wel woonde 90 procent in ieder geval één sessie bij, meestal degene waar ze het meest voor betaald kregen. Bulte: ’Ik denk dat we nog beter moeten nadenken hoe we mannen kunnen betrekken. Bijvoorbeeld door trainingen zo te plannen dat ze niet samenvallen met de oogst omdat de mannen dan op het land werken.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.