Mug en mens(aap)
In de tweede editie van dit academisch jaar volgde Resource drie jonge wetenschappers tijdens hun jacht op de prestigieuze Veni-beurs.
Maanden zwoegden zij op het perfecte voorstel, presenteerden hun idee aan neutrale professoren en wachtten nagelbijtend af. Uiteindelijk werden twee van de drie beloond, waaronder de entomoloog Niels Verhulst. Met zijn beurs gaat hij onderzoeken hoe malariaparasieten zich bewegen tussen mens en mensaap. Verhulst heeft inmiddels het eerste veldwerk achter de rug. Afgelopen mei zocht hij twee weken in Kameroen naar muggen die juist mensapen steken. Hiervoor zette hij geurvallen neer bij een opvangcentrum voor chimpansees. Daar werden bovendien meteen geur- en bacteriemonsters genomen van de mensapen. Ook in de jungle werden geurvallen opgezet naast nesten waar chimpansees ’s nachts in slapen. Een zware klus. Elke dag liep Verhulst acht uur door de dichte jungle, sjouwend met de accu’s en zonnepanelen voor de geurvallen. ‘Helaas was Kameroen nog niet zo’n succes als gehoopt,’ zegt Verhulst. ‘We hebben weinig muggen gevangen.’ Hij denkt dat mei mogelijk niet het ideale moment was om te verzamelen. Toch blijft hij optimistisch. De vallen bij het opvangcentrum draaien gewoon door. Bovendien horen tegenslagen er gewoon bij, zeker bij zo’n groot project. Verhulst: ‘Je kunt gewoon niet alles van te voren beredeneren.’
De ‘crowd’ redt de es
Anderhalve ton zochten ze om de es te redden van de essentaksterfte. En dus wendden Sven de Vries en Jitze Kopinga van Alterra zich tot de ‘crowd’, inclusief een hip filmpje op Youtube.
Dat was afgelopen november. Inmiddels kan De Vries melden dat de actie gelukt is. Zij het anders dan gedacht. ‘Je verwacht reacties van allerlei mensen die begaan zijn met het lot van de es. Maar het ging heel anders.’ Slechts drie reacties leverde de actie op. Een grote terreinbeheerder, een laanboomkweker en een bosplantsoenenkweker reageerden. De drie wilden ‘in kind’ meedoen. Wel arbeid leveren, maar geen geld. Maar toch lijkt het goed te komen, legt De Vries uit. ‘De boomkwekers kunnen subsidies aanvragen die ingezet mogen worden om ons onderzoek te laten doen. Het eigen deel van de bijdrage mogen ze in natura leveren. We hebben uitzicht op die subsidies en waarschijnlijk zelfs op meer dan de 150.000 euro die we vroegen. Het is dus eigenlijk rond. Ik ben er erg optimistisch over.’ Met het geld willen Kopinga en De Vries essen selecteren die bestand zijn tegen de schimmel die essentaksterfte veroorzaakt. Dergelijk onderzoek raakte in het slop door het opheffen van het Productschap Tuinbouw. De eerste proeven zijn inmiddels al van start gegaan. ‘De kost gaat even voor de baat uit.’ De Vries is blij met zijn crowdfunders’. ‘Het zijn er maar drie, maar ze beslaan wel het hele spectrum: twee typen kwekers en een grote terreinbeheerder waar we onze proefvelden kwijt kunnen. Ik ben er zeer tevreden mee.’
Dopingonderzoek: wachten op geld
Rond de Olympische Winterspelen in Sotsji schreef het Rikilt een artikel over de superdoping MGF (Mechano Growth Factor) en vergelijkbare groeihormonen.
Dit groeihormoon kon nog niet worden opgespoord door de sportdopingjagers, maar Rikilt had een methode om de synthetische variant van groeihormoon – de doping – van de natuurlijke, lichaamseigen variant te onderscheiden in runderen. Het Wageningse onderzoeksinstituut wilde dit vertalen naar een dopingtest voor sporters. Hoe staat het daarmee? Zoals vaak met wetenschappelijke innovatie wachten de onderzoekers noodgedwongen tot iemand bereid is om de uitwerking van het plan te financieren. De Nederlandse overheid financiert geen dopinglaboratoriumonderzoek, de Nederlandse Dopingautoriteit heeft geen onderzoeksbudget en ook de Europese Unie geeft niet thuis. Dus hebben Rikilt-onderzoekers Nathalie Smits en Saskia Sterk in maart een onderzoeksvoorstel voor financiering ingediend bij de WADA, de World Anti-Doping Agency. Maar die zet er geen haast achter. Pas eind dit jaar hoort het tweetal of het geld wordt toegekend. Sterk moet dus geduld hebben en stiekem hopen dat er dopingschandalen de kop opsteken. Want vaak leidt publiciteit over doping tot nieuwe onderzoeksopdrachten. Zo gaat Sterk later dit jaar precies uitzoeken hoe clenbuterol, groeihormoon in de veehouderij, na vleesconsumptie in de urine van sporters terecht kan komen. Daarmee zou ze eindelijk uitsluitsel kunnen geven of Alberto Contador in de Tour de France van 2010 echt doping gebruikte, of slachtoffer was van besmet vlees.