Wetenschap - 21 juni 2012

Volle maag betekent niet altijd minder honger

Het vullen van de maag met vloeibaar voedsel zorgt niet dat we minder eten - kauwen heeft wél een remmend effect. Wagenings onderzoek keek als eerste tegelijkertijd naar deze twee invloeden op ‘vol zitten'.

keekvandeweek.jpg
Het experiment was behoorlijk ingrijpend. Door een neussonde kregen de 26 proefpersonen 800 of 100 ml cake-oplossing in hun maag gespoten, wel met evenveel calorieën. Ondertussen kauwden ze één of acht minuten op plakken cake, om ze daarna uit te spugen. Bij de verzorgde lunch, een half uur later, telde men hoeveel calorieën deelnemers aten. Naast deze vier groepen was er een controlegroep die alleen de neussonde in had.
Curieus genoeg aten proefpersonen met veel of weinig cake-oplossing in hun maag gemiddeld een even grote lunch. Dit contrasteert met eerdere studies waarbij het vullen van de maag wél een duidelijk invloed had. ‘We vermoedden dat het vloeibare eten van deze studie te snel door de maag liep om een effect te zien,' zegt Anne Wijlens, promovendus bij Humane voeding. ‘Het toedienen van geconcentreerd, solide eten zou realistischer zijn. Normaal eten is bovendien samengesteld, het bestaat uit bijvoorbeeld groente, aardappels en vlees.'
Kauwen beïnvloed de eetlust wel flink, lieten de analyses van Wijlens zien. Eén minuut kauwen zorgde al voor een afname in eetlust van ruim tien procent. Na acht minuten nam dit nog wat verder af tot bijna twintig procent. De prikkels uit je mond hebben dus een grote invloed op hongergevoel. ‘Dit past weer in het idee dat ons smaaksysteem eigenlijk een nutriëntsensor is, ‘ zegt Wijlens.
Wijlens vindt het moeilijk te zeggen hoe algemeen deze resultaten gelden. Vooral omdat de maag in deze opzet nauwelijks invloed had. Ze heeft daarom allerlei ideeën voor vervolgonderzoek. ‘We willen bijvoorbeeld gaan kijken naar de snelheid van de leging van de maag.' Dit kan door het voedsel te ‘merken' met zogeheten stabiele isotopen. Dit zijn zwaardere varianten van normale elementen als koolstof en waterstof. Na het verlaten van de maag verspreiden ze zich door het lichaam en kun je ze detecteren in de adem.
Het onderzoek was een samenwerking met voedselgigant Nestlé, tevens de financier. Hun onderzoekers dachten mee over de hoofvraag en begeleidden bovendien onderzoek en publicatie. Er was geen contact met commerciële afdelingen, zegt Wijlens. Het onderzoek is volgens haar dan ook zuiver fundamenteel. De resultaten verschijnen in het tijdschrift Obesity.