Johanna Edema was gedurende haar carrière geïnteresseerd in de vraag waarom een mens eet wat hij eet, vertelt Frans Kok, emeritus hoogleraar Voeding en gezondheid en bestuursvoorzitter van de stichting Edema-Steernberg. ‘Dat lijkt triviaal, maar het is een essentiële vraag.’
Sociale omgevingsfactoren
Edema’s belangstelling voor de invloed van sociale omgevingsfactoren op eetgedrag botste destijds op het overheersende natuurwetenschappelijke paradigma, aldus Kok. ‘Ze heeft eigenlijk nooit echt voet aan de grond gekregen.’ Kok maakte dit van dichtbij mee als student en later als hoogleraar. In 1987 ging Edema met pensioen.
Een goed jaar geleden werd Kok gevraagd bij haar op bezoek te komen. Ze wilde een stichting oprichten die haar legaat zou beheren. ‘Het bleek een flinke som geld’, vertelt Kok. ‘Het gebeurt wel vaker dat er een donatie wordt gedaan, bijvoorbeeld voor het Anne van der Ban Fonds, maar dit was een enorme verrassing. Fantastisch dat ze daarmee nu onderzoek kan laten doen in de richting die ze wilde. En ook wel sneu dat ze resultaten daarvan niet meer kan zien.’
Eetgedrag
De vijf aio’s die nu worden gezocht, gaan onderzoek doen naar onder meer eetgedrag van adolescenten, diabetes type 2-patiënten en zwangere vrouwen, smaakontwikkeling bij kinderen uit lagere sociaal-economische klassen en omgaan met voedselverleidingen. Kok: ‘Het is natuurlijk heel belangrijk dat je weet hoe je lichaam omspringt met gezond en ongezond eten, maar minstens zo belangrijk is het om het eetgedrag van mensen te begrijpen. Als je dat begrijpt, kun je de omgeving verbeteren, het gedrag via communicatie veranderen en zo werken aan een betere kwaliteit van leven.’ Er wordt wel iets gedaan op dit terrein, erkent Kok, ‘maar uniek, ook voor Wageningen, is dat nu een koppeling wordt gemaakt tussen de natuurwetenschappelijke en sociaalwetenschappelijke benadering.’
Uniek is dat nu een koppeling wordt gemaakt tussen de natuurwetenschappelijke en sociaalwetenschappelijke benadering.
Naast het geld voor de vijf aio’s is er ook budget voor ondersteuning van vier buitenlandse masterstudenten en voor een postdoc die een rol krijgt bij de continuering van het onderzoek. De stichting organiseert bovendien een jaarlijkse bijeenkomst voor Edema’s familie, kennissen en oud-studenten ‘die haar een warm hart toedragen’. Kok: ‘We hopen dat dit onderzoek in haar geest zo blijft doorleven en dat mensen ook kunnen zien dat het legaat goed besteed wordt.’