Foto: Shutterstock
De veni beurs maakt, samen met Vidi en Vici, deel uit van de Vernieuwingsimpuls van NWO. Veni is gericht op excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn. Ze zijn daarbij vrij om hun eigen onderwerpen aan te dragen.
WUR-onderzoekers Anette Janssen (Water Systems and Global Change), Carla Araya-Cloutier (Laboratorium van Levensmiddelenchemie), Nico Claassens (Laboratorium voor Microbiologie), Lysanne Snijders (Dierwetenschappen), Charles Underwood (Plant Breeding), Lieke Melsen (Hydrologie en Kwantitatief Waterbeheer), Gert Salentijn ( Organische Chemie), Masha van der Sande (onderzoeker Bosecologie en Bosbeheer bij WUR en bij het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics van de UvA) en Mark Sterken (Laboratorium voor Nematodologie) kregen de beurs.
Wat gaan ze onderzoeken?
Annette Janssen, onderzoeker bij Water Systems and Global Change
Booming of blooming? De toekomst van meren in een veranderende wereld
Algenbloei verandert meren in een giftige soep. Waarom kunnen we die niet voorkomen? Annette Janssen, onderzoeker bij Water Systems and Global Change bestudeert de interactie tussen omgeving en maatschappij om nieuwe oplossingen te vinden die algenbloei voorkomen. Deze oplossingen helpen het water in meren weer gezond te maken.
Carla Araya-Cloutier, onderzoeker bij het Laboratorium van Levensmiddelenchemie
De wijsheid van planten: blokkeer de nooduitgang van ziekteverwekkers om de efficiëntie van antibiotica te herstellen
Bacteriën kunnen antibiotica overleven door ze uit hun cellen te pompen. Gestreste planten produceren stoffen die de pompen van de bacterie blokkeren. Carla Araya-Cloutier, onderzoeker bij het Laboratorium van Levensmiddelenchemie identificeert de pomp-blokkers in gestreste planten en bestudeert hun werking met behulp van innovatieve computersimulaties. Daarmee hopen de onderzoekers nieuwe pompen-blokkers te vinden die ze kunnen gebruiken om de werkzaamheid van antibiotica te herstellen.
Nico Claassens, Laboratorium voor Microbiologie
Bouwen aan duurzame C1-routes in een bacterie
Methanol en andere ‘1-koolstof (C1) moleculen’ zijn ideale grondstoffen voor de productie van biochemicaliën en biobrandstoffen. Helaas kunnen de micro-organismen die dit produceren, zoals de bacterie Escherichia coli, niet groeien op die grondstoffen. Onderzoeker Nico Claassens, Laboratorium voor Microbiologie, gaat uitzoeken welke genetische mutaties bij E.coli belangrijk zijn en hoe het DNA van de bacterie aangepast kan worden zodat deze wel 1-koolstof (C1) moleculen kan “eten”.
Lysanne Snijders, onderzoeker bij Dierwetenschappen
Als een vis in het water
Veel wilde dieren zien hun omgeving voortdurend veranderen, zo ook vissen die in tropische rivieren leven. Hoe lukt het ze om toch voldoende eten te vinden? Lysanne Snijders, onderzoeker bij Dierwetenschappen, zal via veldexperimenten testen welke individuele en sociale eigenschappen daarbij een sleutelrol spelen.
Lieke Melsen, onderzoeker bij Hydrologie en Kwantitatief Waterbeheer
Modelleren is mensenwerk
Geef verschillende personen hetzelfde recept, het uiteindelijke gerecht zal anders smaken. Hetzelfde geldt voor computermodellen die worden gebruikt om de omgeving te voorspellen. Verschillende modelleurs zullen bijvoorbeeld het water dat de Rijn afvoert verschillend voorspellen ten gevolge van klimaatverandering, zelfs als zij hetzelfde model gebruiken. Lieke Melsen, onderzoeker bij Hydrologie en Kwantitatief Waterbeheer wil de invloed van deze menselijke factor in beeld brengen en vervolgens verminderen, door de beslissingen van de modelleurs te analyseren.
Gert Salentijn, onderzoeker Organische Chemie
Testen die zich automatisch aan het monster aanpassen
Bij voedselveiligheid of klinisch onderzoek geldt in toenemende mate: meten is weten. Het liefst zou je dit overal zelf kunnen doen. Maar hoe weet je wat je moet weten? Gert Salentijn, onderzoeker Organische Chemie, gaat ‘slimme’ tests ontwikkelen die zich automatisch aanpassen aan het geteste monster, voor een betrouwbaar resultaat.
Mark Sterken, onderzoeker bij het Laboratorium voor Nematodogie
Het Gastheer-parasiet supergenoom: een onbenutte bron voor ziekteresistentie veredeling
De huidige plantenveredeling beschouwt ziekteresistentie als de uitkomst van een eenvoudige gen-om-gen relatie tussen gastheer en parasiet. Hierdoor is de benutte genetische basis voor resistentieveredeling in moderne gewassen extreem beperkt. Mark Sterken, onderzoeker bij het Laboratorium voor Nematologie, doet onderzoek naar het supergenoom concept. Daarbij wordt uitgegaan van een complexe, graduele co-evolutie van genetische netwerken van de gastheer en de parasiet. Dit wordt gebruikt als basis voor het ontwikkelen van nieuwe vormen van ziekteresistentie.
Masha van der Sande, onderzoeker Bosecologie en Bosbeheer bij WUR en bij het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics van de UvA
Wat bepaalt de weerbaarheid van tropische bossen tegen droogte en vuur?
Tropische bossen zijn belangrijk voor klimaatmitigatie door koostofopname uit de atmosfeer. Masha van der Sande, onderzoeker Bosecologie en Bosbeheer bij WUR en bij het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics van de UvA onderzoekt hoe planteigenschappen de weerbaarheid van bossen tegen droogte en vuur beïnvloeden. Deze resultaten zullen helpen bij het opzetten van effectief bosbeheer, zodat de rol van tropische bossen in klimaatmitigatie gewaarborgd blijft.
Barrières voor genetische uitwisseling in hybride planten beter begrijpen
Door hybridisatie (kruisen) met wilde soorten kunnen gewassen verbeterd worden. Tomaten kunnen hybriden maken met wilde soorten, maar de uitwisseling van genetisch materiaal tussen deze soorten wordt nu nog onderdrukt. Charles Underwood, onderzoeker bij Plant Breeding, probeert deze barrières tussen plantensoorten beter te begrijpen om zo innovatieve manieren voor de veredeling van gewassen te stimuleren.
Lees ook:
Vijf Vidi-beurzen voor Wageningse onderzoekers
Vici’s voor onderzoek naar zaden en delta’s
Veni-beurzen voor negen WUR-onderzoekers