"NWO is er om financiering zorgvuldig en objectief toe te kennen aan de beste onderzoeksvoorstellen. NWO financiert de beste onderzoekers onafhankelijk van de instelling waar ze werken. Met deze tweede geldstroom zorgt NWO voor dynamiek en kwaliteitsverhoging in de wetenschap. Alle moderne ‘wetenschapslanden’ en ook de Europese Commissie kennen een dergelijk systeem en de meerwaarde ervan.
De referenten en commissieleden die onderzoeksvoorstellen beoordelen moeten deskundig zijn en objectief. De medewerkers van NWO letten daarop bij het selecteren van referenten en commissieleden. Referenten én commissieleden moeten bovendien per onderzoeker die zij beoordelen aangeven of er sprake is van belangenverstrengeling. Als er sprake is van mogelijke belangenverstrengeling, dan mag een referent of commissielid niet oordelen over een aanvraag. Bij meerdere betrokkenheden wordt het commissielid vervangen. Dit systeem moet willekeur en vriendjespolitiek uitsluiten.
De selectieprocedure is gebaseerd op ‘peer review’ en vindt plaats onder verantwoordelijkheid van een onafhankelijke commissie van wetenschappers. De procedure is transparant met mogelijkheid tot weerwoord en in het uiterste geval kan een formele bezwaarprocedure worden gestart. Het aantal bezwaren naar aanleiding van een aanvraagprocedure is relatief laag.
Veel van de opmerkingen van de geïnterviewden vloeien voort uit het feit dat de financiering voor wetenschappelijk onderzoek krap, te krap is. In de eerste geldstroom én de tweede geldstroom. Dat betekent dat NWO meer goede aanvragen voor onderzoek krijgt dan waar ze budget voor heeft.
NWO is niet doof voor de roep om haar procedures te optimaliseren. Het afgelopen jaar heeft NWO gewerkt aan de voorbereiding van de nieuwe strategie voor 2015-2018. Onderdeel daarvan is om samen met de universiteiten in te zetten op een reductie van de lasten voor wetenschappers – aanvragers én beoordelaars. Leidraad daarbij blijft dat NWO haar middelen uitzet in competitie op basis van kwaliteit en peer-review."
In Resource #4 uit 2014 lees je wat Wageningse onderzoekers vinden van NWO’s selectieprocedures.