Veel boeren in Limburg gaan failliet of stoppen.
Berkhout: ‘De cijfers van de Rabobank betekenen een afname van 5 procent van het aantal bedrijven per jaar. Dat is hoger dan het langjarige gemiddelde van 3 procent afname per jaar in Nederland sinds 1950. De reden is vermoedelijk dat er veel glastuinders en varkenshouders in midden-Limburg zitten. Dat zijn sectoren die in de problemen zitten, waardoor er relatief veel bedrijven omvallen.’
Hoe komt dat?
‘Het zijn bedrijven die de afgelopen tien jaar snel zijn gegroeid, vaak met geld van de Rabobank. Ze hebben weinig grond en veel vreemd vermogen, waardoor ze veel rente en aflossing moeten betalen. De marges zijn laag. Als de groente- en vleesprijzen dan laag zijn, komen ze in grote problemen. Er is overcapaciteit in de glastuinbouw en varkenshouderij, dus haken veel bedrijven af. Deze analyse staat ook in het Landbouweconomisch Bericht van het LEI.’
Valt deze afname te keren?
‘Dat denk ik niet. Een oplossing is dat boeren en tuinders afspraken in de afzetketen kunnen maken, waardoor ze meer geld krijgen voor hun groente of vlees. Je ziet al ketens voor biologische en streekproducten met een ander verdienmodel. Die zijn heel belangrijk, omdat ze de gangbare land- en tuinbouw aan het denken zetten, maar dit model biedt slechts perspectief voor een vrij klein deel van de boeren. Want er zijn maar weinig consumenten die extra willen betalen voor biologisch eten. Bovendien zal de schaalvergroting gewoon doorzetten, omdat dat nu eenmaal voordelen heeft. Al denk ik wel dat de schaalvergroting de komende jaren minder snel zal gaan dan de afgelopen jaren, omdat banken terughoudender zijn met financiering.’
Is Limburg maatgevend voor Nederland?
‘Nee, de Limburgse cijfers zullen vermoedelijk ook gelden voor Brabant, maar in provincies met veel melkveehouders en akkerbouwers neemt het aantal bedrijven veel minder snel af. De grondgebonden landbouw heeft meer eigen vermogen en kan beter tegen een stootje. ’