© Sven Menschel
De zon maakt haar prille rentree, en de dijk en uiterwaarden worden herontdekt door de eerste mooiweerfietsers en zomeravondwandelaars. De lentedagen leggen mij terug op mijn leesplek in het Torckpark met een goed boek. Normaliter zou ik mijn literaire voorkeuren niet in mijn blog botvieren, maar ditmaal lijkt het thema – toerisme – me uitermate geschikt: nu de stralen vol vitamine D me doen verlangen naar de zomer is het een goed moment voor een grondige overweging van de vakantieplannen.
Decor voor toerisme
Het boek Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer stelt het fenomeen massatoerisme aan de kaak; de schrijver uit zijn zorgen over de vergankelijkheid van de Europese cultuur, en hij zet vraagtekens bij de waarde van toerisme voor zowel toeristische bestemmingen als de toeristen zelf.
Elke bestemming bevindt zich op dezelfde afstand, namelijk de afstand van één vlucht
Een grote rol daarbinnen is weggelegd voor de globalisering van onze consumptiemaatschappij, die het decor voor toerisme volledig in gereedheid heeft gebracht. Elke bestemming bevindt zich op dezelfde afstand, namelijk de afstand van één vlucht. Een van de lessen die het boek uitdraagt, is het egoïsme dat is verbonden met het maken van reizen.
Vakantiebewustzijn
Was het vroeger bijzonder om eenmaal per jaar te vliegen naar een verre bestemming als de Middellandse Zee, tegenwoordig kijkt niemand nog verbaasd op van meermalen per jaar een citytrip of skivakantie. Met al het vliegverkeer is vanuit Zweden het concept flygskam – ‘vliegschaamte’ – overgevlogen. De Volkskrant heeft daar de tegenhanger ‘treintrots’ aan toegevoegd, met een open sollicitatie voor Woord van het Jaar 2019. Een eerste bewijs dat getuigt van de ontwikkeling van vakantiebewustzijn.
Twintig uur denderen
Wageningen is vanzelfsprekend een van de progressieve broeinesten in de bezinning rondom snoepreisjes en vliegvakanties. De scepsis van Ilja Leonard Pfeijffer, de Zweden en de Volkskrant betekent geenszins dat je voortaan niet meer op vakantie mag. ‘Bewustzijn’ is zoals zo vaak het even treffende als clichématige sleutelwoord. Awareness zou het in het bedrijfsleven genoemd worden.
Mijn eigen vakantieplannen probeer ik dan ook met de nodige awareness te maken. Het tripje gaat naar het festival Sziget in Hongarije en in het kader van vliegschaamte en treintrots heb ik mijn gezelschap van fervente voorvechters van vliegvakanties overtuigd van een treinreis daarnaartoe. Al is het maar om de discussie aan te wakkeren. Twintig uur denderen over rails: genoeg tijd om Grand Hotel Europa te lezen voor een stukje bezinning.