Top dog

Hij maakte niet veel indruk tijdens de dies natalis vorige week in de Junushoff ter ere van het 95-jarig bestaan van Wageningen University. Zijn Engels was lastig te volgen, zijn stem was verrassend monotoon voor een Latino. Ik doel op José Graziano da Silva, directeur-generaal van de wereldvoedselorganisatie FAO. Hij tekende een MoU met Wageningen UR, waarvan de inhoud en strekking onduidelijk bleef. Niemand had het nadien over hem. Ten onrechte, ontdekte ik een uurtje voor de dies. Da Silva heeft een fantastisch track record op het gebied van voedselzekerheid. Hij is de architect van het Fome Zero program in Brazilië. Dat Zero Hunger programma slaagde er ten tijde van de regering Lulu in om 20 tot 28 miljoen Brazilianen (de cijfers lopen uiteen) boven de armoedegrens te krijgen. Dus anderhalf keer de Nederlandse bevolking kreeg door zijn aanpak meer dan 1 dollar per dag te besteden. Ongekend. Dat had gastheer Martin Kropff tijdens de dies wel even mogen opmerken ter introductie van deze top dog op het gebied van voedselzekerheid. Verder blijkt Da Silva bepaald geen grijze muis als het gaat om de politieke analyse over de armoede in Brazilie. ‘Armoede is het resultaat van een pervers economisch groeimodel dat is gebaseerd op zeer lage salarissen, inkomensconcentratie en werkloosheid’, stelt het Fome Zero handvest. Daarom stimuleert dit project niet alleen het aanbod van voedsel op boerenfamiliebedrijven, maar ook de koopkracht van de armen die verstoken waren van voedsel. Kleine boeren kregen recht op land na landhervormingen, families onder de armoedegrens kregen inkomenssteun en microkredieten. En de kinderen kregen schoolmaaltijden, waarvan de ingrediënten gedeeltelijk lokaal moesten worden ingekocht. Zo werden boerenmarkten gecreëerd. Het was een socialistisch en boervriendelijk ontwikkelingsprogramma, en het werkte. Er valt best wat af te dingen op het succes van de wetenschapper Da Silva als buitengewoon minister voor de voedselzekerheid in Brazilie, maar hij wist zijn Zero Hunger programma wel naar heel het continent te verbreden als regiochef van de FAO in Latijns-Amerika. In de zomer van 2011 werd hij gekozen tot de hoogste baas van de FAO. Zowel Oxfam als de VS verwelkomden zijn uitverkiezing, omdat ze hem in staat achten om de verstarde voedselorganisatie in Rome te hervormen. Zo’n hervorming, waar kenners als Louise Fresco en Rudy Rabbinge al jaren voor pleiten, biedt kansen voor Wageningen UR om meer samen te werken. In Wageningen zei hij onder meer dat samenwerking tussen regeringen, bedrijven, NGO’s en kennisinstellingen absoluut noodzakelijk zijn om de honger uit te bannen en de voedselkwaliteit te verbeteren. Hij pleitte voor een nieuwe strategie om het snel veranderende voedingspatroon in de wereld – met meer vlees, suiker en vet – het hoofd te bieden. Ook stelde hij dat overheid en bedrijfsleven meer moeten investeren in duurzame landbouw, waarbij de landbouw moet worden ingebed in een breder beleid voor plattelandsontwikkeling. Ik geef het maar even door, want vrijwel niemand heeft het vermoedelijk verstaan.