© Shutterstock
Zwangerschapsdiabetes is een vorm van suikerziekte die specifiek tijdens de zwangerschap optreedt. In Tanzania krijgt ongeveer 6 procent van de vrouwen zwangerschapsdiabetes en deze aantallen nemen toe. Het is gevaarlijk voor zowel de moeder als de baby. Zo zijn de baby’s van moeders met zwangerschapsdiabetes vaak erg groot bij de geboorte, waardoor de bevalling moeilijker of zelfs gevaarlijk is. Daarnaast is de kans groter dat deze vrouwen ook na de zwangerschap suikerziekte ontwikkelen.
Tijdig herkennen
In Nederland wordt bij iedere zwangere vrouw in de eerste drie maanden van de zwangerschap bloedonderzoek gedaan, om te kijken of de bloedsuiker te hoog is. ‘Maar in veel Afrikaanse landen, zoals Tanzania, zijn hier de middelen niet voor’, vertelt Brouwer-Brolsma. ‘Daar wordt vaak alleen een urinetest uitgevoerd, maar die is minder betrouwbaar.’ Daarmee worden veel vrouwen dus niet gediagnosticeerd en behandeld.’ Het is daarom volgens haar belangrijk dat er alternatieve simpele screeningtesten bestaan, waarmee deze patiënten tijdig herkend kunnen worden.
Veel studies zijn gedaan bij blanke en Aziatische vrouwen en het is niet zeker of dat ook geldt voor Afrikaanse vrouwen.
Elske Brouwer-Brolsma, Humane Voeding
Die screeningtesten worden ontworpen op basis van risicofactoren. Zo is bekend dat vrouwen die overgewicht hebben, eerder een miskraam hebben gehad of waarbij zwangerschapsdiabetes in de familie zit, een verhoogd risico lopen. Maar dit is met name gebaseerd op studies bij blanke en Aziatische vrouwen en het is niet zeker of dit ook geldt voor Afrikaanse vrouwen.
Om daar achter te komen analyseerden Brouwer-Brolsma en haar collega’s, waaronder oud-WUR promovenda Akwilina Mwanri, de gegevens van 609 zwangere vrouwen in zes ziekenhuizen in Dar es Salaam en bekeken welke risicofactoren zwangerschapsdiabetes goed konden voorspellen. Daarmee maakten ze een eerste versie van een screeningtool. ‘We konden met behulp deze tool ongeveer 64 procent van de vrouwen met risico op zwangerschapsdiabetes eruit pikken.’
Voor een screeningtool is een score onder de 70 procent echter niet zo erg goed. De tegenvallende resultaten kunnen volgens Brouwer-Brolsma deels te maken hebben met het moment waarop veel vrouwen getest zijn. ‘Zwangerschapsdiabetes ontwikkelt zich meestal pas tussen de 24e en 28e week van de zwangerschap, en ongeveer 18 procent van de deelnemers is voor week 24 gescreend. Dat is het nadeel als je achteraf kijkt naar gegevens die al waren verzameld.’
Hoewel er dus nog wel veel te verbeteren valt, is dit volgens Brouwer-Brolsma wel een belangrijke stap in de goede richting. ‘Het is al beter dan wat er voorheen beschikbaar was. En in vervolgstudies zou bijvoorbeeld ook gekeken kunnen worden naar andere factoren, zoals de BMI voor de zwangerschap. Dat was nu niet mogelijk omdat er van de vrouwen geen gegevens beschikbaar waren van voor hun zwangerschap.’
Lees ook eens:
Wilde groente mogelijk nuttig voor zwangeren
Martin Mwangi wint Research Award