Wetenschap - 1 januari 1970
Techniek Rivo kan olielozer achterhalen
Welk schip heeft deze olievlek veroorzaakt? Een olieanalysetechniek van het Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (Rivo) kan uitkomst bieden bij het beantwoorden van deze vraag. Maar ook de olie-industrie heeft grote interesse voor de techniek, omdat de oliekwaliteit ermee te bepalen is.
Hoogleraar Analytische milieuchemie prof. Jacob de Boer voorziet een groeiende stroom opdrachten. Niet alleen vanuit de olie-industrie - die al een paar procent van de Rivo-onderzoeksgelden levert. Een interessante toepassing is ook het onderzoek naar olielozingen op zee. Door de geloosde olie nauwkeurig te analyseren, is te achterhalen welk schip verantwoordelijk is. ‘In oliemonsters afkomstig van bijvoorbeeld het strand of van vis, zie je een door weer en wind veranderd piekenpatroon dat moeilijk te vergelijken is met de originele olie die in het schip zat. Bepaalde stoffen blijven echter in een vaste verhouding aanwezig, bijvoorbeeld pristaan en phytaan. Deze stoffen zijn goed te onderscheiden met multidimensionele gaschromatografie.’ Door nu deze ‘vingerafdruk’ naast de karakteristieken van olie van diverse schepen te leggen, zou je de boosdoener kunnen vinden. Dat kan interessant zijn voor milieuorganisaties die zich inzetten voor een schone zee, instituten zoals het Rijksinstituut voor Kust en Zee (Rikz) en voor forensisch onderzoek van de overheid. De Boer verwacht dat ook uit deze hoek interesse zal komen voor de kennis bij Rivo.
‘De techniek is betrekkelijk goedkoop voor wat het levert.’ Zo zijn met een andere techniek, de hogeresolutie-massaspectrometrie, ook complexe mengsels tot in de kleinste details te analyseren. Dat vergt echter een investering van ongeveer een half miljoen euro. De multidimensionele gaschromatografie - de apparatuur plus de software – kost slechts vijftigduizend euro.
De visserij-onderzoekers zijn oorspronkelijk met de techniek gaan werken om verontreinigingen in vis en watermonsters te identificeren. Tot nu toe hebben oliemaatschappijen nog niet alle apparatuur, software en kennis in huis en daar springt het Rivo op in. De Boer: ‘Wij voeren nu regelmatig onderzoeksopdrachten uit voor oliemaatschappijen zoals EXXON en Conoco-Phillips en ook voor Concawe, de technische studiegroep van de Europese olie-industrie. Samen met Shell Global Solutions verfijnen we de gaschromatografietechniek.’ / HB