Wetenschap

Te Molder met Fulbright naar VS

Hoogleraar Wetenschapscommunicatie Hedwig te Molder gaat komend voorjaar drie maanden in Amerika werken. De door haar gewonnen Fulbright Award maakt dit mogelijk.
Roelof Kleis

Te Molder is één van de twee Nederlandse wetenschappers die dit jaar een Fulbright Scholar Award in de wacht slepen. Vanaf half april gaat ze voor drie maanden naar de Rutgers University in New Brunswick, een voorstadje van New York. Daar gaat ze onderwijs geven en onderzoek doen naar ‘betwiste wetenschap’. Resource sprak met haar.

Betwiste wetenschap?

‘Ja, in dit geval de controverse over glutenvrij eten. In Amerika zijn bij wijze van spreken halve supermarkten glutenvrij ingericht. Glutenvrij eten is daar een enorme hype. Ook zonder de diagnose coeliakie te hebben, gaan veel mensen glutenvrij eten omdat dat gezonder zou zijn. De wetenschap daarover is betwist. De feiten worden gepresenteerd als duidelijk, maar toch accepteert het publiek die feiten niet. Hoe komt dat?’

En, hoe komt dat?

‘Mijn vermoeden is dat het niet alleen omgezondheidsoverwegingen gaat. Er is meer aan de hand. Het gaat ook om een gevoel van machteloosheid tegenover de voedingsindustrie en de wetenschap. Het is niet zozeer de wetenschappelijke kennis zelf die wordt betwist, maar de betrouwbaarheid van de instituten. Betwiste wetenschap komt op allerlei terreinen voor: vaccineren, ADHD, het klimaat, etc. In de kern gaat het steeds om de wetenschapper die de feiten claimt: dit zijn de feiten en daar moet het publiek het mee doen. Als reactie gaat de mondige burger in de verdediging: ach, wetenschap is ook maar een mening. Hij ervaart de claim van de wetenschapper als een eis om blind te vertrouwen en geen vragen meer te stellen.Vervolgens is geen gesprek meer mogelijk.’

Het is niet zozeer de wetenschappelijke kennis zelf die wordt betwist, maar de betrouwbaarheid van de instituten

Hedwig te Molder

Hoe ga je daar onderzoek naar doen?

Ik bestudeer hoe wetenschappers en niet-wetenschappers daarover in real life met elkaar communiceren. Mijn specialisme is de combinatie van conversatie-analyse en wetenschapscommunicatie. Ik bestudeer hoe communicatie plaatsvindt in natuurlijke gesprekken. Ik neem gesprekken op en analyseer achteraf de interactie. Het gaat over taalhandelingen: wat doen mensen met taal? Hoe praten wetenschappers en niet-wetenschappers met elkaar? Bij die dataverzameling en –analyse wil ik ook studenten betrekken. Naast dit onderzoek ga ik hier ook colleges over geven.’

Hoe kom je aan een Fulbright Award?

‘Daar moet je gewoon een plan voor indienen. Ik heb mezelf dus aangemeld. Daar komt overigens heel wat bij kijken. Je moet heel veel papierwerk inleveren. Ik heb twee nachten tot vier uur ’s nachts zitten doorwerken. De KNAW beoordeelt vervolgens de inzendingen en doet een voordracht aan de Fulbright-organisatie. Eigenlijk had ik de hoop al opgegeven dat het wat zou worden. Het is een tombola, zo’n verkiezing. Maar ik ben erg blij met de Award.’

Waarom de Rutgers University?

‘Mijn vakgebied speelt zich voor een belangrijk deel in Angelsaksische landen af. Ik heb veel contacten in Engeland en de Verenigde Staten. Onderdeel van een voorstel is dat je moet worden uitgenodigd door een universiteit. Ik ben uitgenodigd door Jonathan Potter, mijn vroegere co-promotor, die nu decaan is bij de Ruitgers University. Ik heb veel met hem samengewerkt.’

Ben jij drie maanden misbaar?

‘Ik probeer mijn onderwijs in die periode anders te roosteren, zodat ik mijn collega’s er niet mee belast. De reacties in mijn omgeving zijn overigens positief. Dit is een fantastische kans. Het is ook de bedoeling dat wij hier in Wageningen van leren.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.