Weliswaar liggen er tussen Rhenen, Veenendaal, Amerongen en Leersum al vier korte mountainbikeroutes, maar die zijn nogal druk en niet onderling gekoppeld. In het westen van het Nationaal Park zijn nog helemaal geen routes. Steeds meer fietsers crossen dan ook buiten de paden, tot verdriet van wandelaars en terreineigenaren. Daarom gaf de Nederlandse Tour Fiets Unie de Wetenschapswinkel van Wageningen UR opdracht voor een onderzoek. Vandaag wordt het rapport ‘Mountainbikers op de Utrechtse Heuvelrug’ aangeboden aan Bart Krol, Gedeputeerde Ruimtelijke Ontwikkeling en Landelijk Gebied van de provincie Utrecht. Hoewel mountainbikers niet meer schade aan flora en fauna blijken te veroorzaken dan andere recreanten, zijn er wel conflicten met mederecreanten en terreineigenaren. ‘Vooral onder landgoedeigenaren bestaat nog veel weerstand’, zegt lector geïntegreerd natuur- en landschapsbeheer Derk-Jan Stobbelaar. Hij begeleidde drie lichtingen studenten bij het veldwerk. ‘Het is vooral een cultuurverschil – mountainbiken op het landgoed past niet in hun belevingswereld. Maar de Utrechtse Heuvelrug wordt steeds bekender en de sport wordt steeds populairder. Dus je mòet iets regelen!’
Raggen
Mountainbikers gaan minder snel wildcrossen als er een mooie, uitdagende, doorgaande route ligt. Zo heeft Staatsbosbeheer een aantrekkelijke mountainbikeroute over de Amerongse Berg en volgens Stobbelaar crossen daar nu steeds minder sporters ‘in het wild’. ‘Maar wie dat kleine rondje Kwintelooijen bij Veenendaal drie keer rond is geweest heeft het wel gezien en wil dan natuurlijk òòk naar de Amerongse Berg en dan raggen mensen dwars door de bossen. Daarom pleiten wij voor een netwerk.’ Koppelroutes over bestaande paden kunnen mountainbikeroutes met elkaar verbinden, terwijl nieuwe aanrijroutes zorgen dat mountainbikers op vaste punten vanaf de randen van het Nationaal Park hun routes opzoeken. Stobbelaar: ‘Terreineigenaren zijn huiverig dat een fietser die een been breekt en arbeidsongeschikt wordt hen aansprakelijk stelt. Maar wie met behulp van een jaarlijkse schouw kan aantonen dat zijn terreinonderhoud op orde was, is juridisch gedekt.’ Uit enquêtes blijkt dat veel terreinfietsers best wat willen betalen voor een goed routenetwerk. Met 2 euro voor een dagvignet en 15 euro voor een jaarkaart zouden er voldoende inkomsten zijn om het onderhoud te betalen, de terreineigenaren extra tegen aanspakelijkheid te verzekeren en hen een openstellingsvergoeding te bieden. Stobbelaar: ‘Op de Veluwe zijn zulke vignetten al in gebruik. Nu staat niets de uitvoering van ons plan nog in de weg.’
Het Wetenschapswinkelrapport 282 ‘Mountainbikers op de Utrechtse Heuvelrug – een voorstel voor een uitdagende en financieel haalbare routestructuur waarbij beheer en aansprakelijkheid geregeld zijn’, is hier te downloaden.