Foto: NKS Kenniscentrum
De veelal oudere aanwezige burgers bleken bezorgd en uitten dat op een manier die de onderzoekers niet gewend waren. Een aanwezige eiste bijvoorbeeld een antwoord op de vraag ‘waarom de overheid miljarden heeft gestolen uit onze AOW-pot’. Een ander vroeg ‘wat er moet gebeuren als het financiële systeem in elkaar stort’, want zo stelde hij, ‘de kans dat dat gaat gebeuren is niet nul.’ Ook kwam de vraag voorbij of de wetenschap een beter systeem kan bedenken dan democratie.
‘Mensen stellen een vraag, maar hebben vaak het antwoord al’, viel hoogleraar Mirko Noordegraaf op. Voorzitter Rinnooy Kan liet zich in een debat over de arbeidsmarkt ontvallen: ‘Ik word zo getroffen door de stelligheid waarmee jullie spreken. Honderd jaar geleden sloegen mensen machines kapot omdat ze ervan overtuigd waren dat die alleen maar ellende zouden brengen. Maar ik denk dat we veilig kunnen zeggen dat onze welvaart sindsdien alleen maar is gegroeid.’ Het stelde veel aanwezigen niet gerust.
‘Een gesprek tussen wetenschap en samenleving vraagt van beide kanten stappen’, concludeerde Bas van Bavel dan ook. Van Bavel is programmadirecteur van Institutions for Open Societies, dat de bijeenkomst organiseerde. ‘Dit zijn twee verschillende werelden die samenkomen. Dit gesprek is de start van een proces dat misschien wel tien jaar duurt.’
‘De wetenschap moet meer verbinding zoeken met de maatschappij en inzichten beter terugkoppelen, daarin schieten we echt tekort’, zei Van Bavel tijdens de dagafsluiting. ‘Maar dit gesprek vraagt ook iets van u’, vervolgde hij richting de vragenstellers. ‘U moet accepteren en respecteren dat de wetenschap geen pasklare antwoorden heeft. Het is niet: u vraagt, wij draaien.’
De Nationale Wetenschapsagenda wordt eind november gepresenteerd en is onder meer bedoeld om wetenschap en samenleving dichter bij elkaar te brengen. De bijna twaalfduizend ingediende vragen zijn teruggebracht tot 140 ‘clustervragen’ waar onderzoekers mee aan de slag kunnen.