(Foto: Shutterstock)
De European Geophysical Union liet twee weken terug weten dat een van de editors van hun open access journals Soil en Solid Earth betrokken is bij het manipuleren van citaties. Een naam werd niet genoemd. Volgens Retraction Watch gaat het om Artemi Cerda, hoogleraar aan de Universiteit van Valencia, een grote naam in de wereld van de bodemkundigen. Cerda was tot voor kort voorzitter van de afdeling Soil System Sciences van de EGU. De naam van Cerda is geschrapt uit de lijst met editors van beide bladen.
Tot afgelopen week was Cerda ook hoofdredacteur van het tijdschrift Land Degradation & Development. Dit tijdschrift groeide in een tijdsbestek van amper twee jaar uit tot het belangrijkste journal in de wereld van de bodemkunde. De impactfactor van het tijdschrift verviervoudigde naar een voor de bodemkunde ongehoord cijfer van 8,1. Cerda was in die tijd de hoofdredacteur. De Wageningse bodemkundige waar de universiteit een onderzoek naar heeft ingesteld, is ook editor bij dit tijdschrift.
Spil
Een woordvoerder van Wiley, de uitgever van Land Degradation & Development, heeft tegenover Retraction Watch bevestigd dat een van de redacteuren tijdelijk is teruggetreden vanwege een onderzoek naar beschuldigingen van ‘onregelmatig citeren’. Cerda staat nog wel als hoofdredacteur op de website van het journal. Dat het om Cerda gaat blijkt ook uit een op internet circulerend document, waarin gesproken wordt over het bestaan van een citatie-kartel. Cerda is volgens dit onderzoek de spil van dit kartel dat uit een vijftal personen zou bestaan. De Wageningse bodemkundige wordt hiertoe ook gerekend.
De ‘leden’ van het vermeende kartel zijn editors van Land Degradation & Development en/of Soil en Solid Earth. Het document doet uitgebreid verslag van de bevinding dat de drie bladen elkaars artikelen buitensporig veel citeren. Auteurs die willen publiceren krijgen volgens het stuk het dringende advies bepaalde artikelen te citeren. Het gaat daarbij steeds om artikelen van de genoemde editors. Wie er achter dit onderzoek schuil gaat is niet bekend.
Dwingend
Het resultaat van dit dwingend citeren is niet alleen dat de drie bladen aan belang winnen (een hogere impact factor krijgen) maar ook de betrokken auteurs via hun citatiescore. Zo steeg het aantal keren dat de Wageningse bodemkundige in Land Degradation & Development wordt aangehaald van nul in 2013 naar 124 maal vorig jaar. Haar totale aantal citaties steeg in die periode van 38 naar 430.
Die opmerkelijke cijfers zijn op zichzelf geen bewijs, maar waren voor de leiding van de betrokken leerstoelgroep eind vorig jaar al aanleiding om aan de bel te trekken. De zaak is inmiddels in onderzoek door de Commissie voor Wetenschappelijke Integriteit van Wageningen University & Research. Die gaat onderzoeken of de Wageningse bodemkundige zich schuldig heeft gemaakt aan wetenschappelijk wangedrag.
Lees ook (tevens voor het laatste nieuws):
‘Geen citatie-kartel in de bodemkunde’
Citatiescore van Wagenings bodemkundige onderzocht