Wetenschap

Sneeuwpret wordt steeds zeldzamer

Door de klimaatverandering ligt er ’s winters veel minder sneeuw. En die trend is al meer dan een halve eeuw gaande. Sneeuwpret dreigt daardoor zeldzaam te worden.
Roelof Kleis

De sneeuwdikte daalt in grote delen van Europa gemiddeld 12 procent per decennium. © Shutterstock

Dat schrijft een Wagenings team onderzoekers in Geophysical Research Letters. Het artikel is gebaseerd op een analyse van een enorme berg Europese data over sneeuw gedurende de afgelopen zestig jaar. De Spaanse masterstudent Adria Fontrodona Bach (Earth & Environment) verzamelde die gegevens – met hulp van het KNMI – en leidde er opmerkelijke trends uit af.

Kunstsneeuw

Dat er ’s winters minder sneeuw ligt in de Alpen is al langer bekend. Gletsjers trekken zich terug en skipistes moeten het regelmatig met kunstsneeuw doen. Een en ander is volledig in lijn met wat klimaatmodellen voorspellen. Hogere temperaturen zorgen ervoor dat sneeuw sneller smelt en minder neerslag in de vorm van sneeuw de grond bereikt. Maar hoeveel minder sneeuw levert de opwarming nu precies op?

Wintertafereeltje_met_schaatsende_kinderen_en_een_sneeuwpop.jpgDie vraag was tot nu toe niet beantwoord. Deels omdat sneeuw observeren tamelijk lastig is, zegt Ryan Teuling (Hydrologie en Kwantitatief Waterbeheer)

. ‘Klimaatonderzoekers valideren hun modellen met satellietdata. Maar die zijn niet erg nauwkeurig wat betreft sneeuwdiktes. En metingen van weerstations zijn lange tijd niet gedeeld. Tot een paar jaar terug. Ik heb er vervolgens een goede student aan gezet om daar eens naar te kijken.’

Schokkend

Fontrodona Bach gebruikte gegevens van 10.600 weerstation uit 63 Europese landen. Een groot deel van de gegevens viel af, omdat de kwaliteit discutabel was of de meetperiode te kort. Trends zijn daarom pas vanaf 1951 met voldoende zekerheid vast te stellen. De resultaten zijn tamelijk schokkend. In grote delen van Europa daalt de sneeuwdikte al een halve eeuw met 12 procent per tien jaar.

Voorheen smolt de sneeuw in het voorjaar, nu is dat al in de winter gaande

Ryan Teuling

Die 12 procent is een gemiddelde. Er zijn plekken, waaronder Nederland, waar de neergaande trend bijna een 25 procent per decennium is. Ook de maximale sneeuwdiepte in Europa nam gemiddeld 11 procent per decennium af. Maar het is niet overal kommer en kwel. Er zijn ook plekken waar door de klimaatverandering juist meer sneeuw valt. Die bevinden zich op de hogere breedtegraden, in het noorden van Noorwegen, Zweden en Finland.

Exponentieel

Dat er ondanks de forse dalende trend toch nog steeds sneeuw valt, komt omdat het verband exponentieel is: de trendlijn wordt nooit nul. Er zijn bovendien altijd uitschieters. Zo kende Nederland de afgelopen jaren diverse periodes met flinke sneeuwval. Alarmerend daarentegen is wel dat de dalende trends sinds het midden van de jaren tachtig sterker zijn geworden. Dat komt overeen met de periode dat de klimaatverandering manifest werd.

Dit is een van de grote veranderingen die gaande zijn en tot nu toe onderbelicht zijn gebleven

Ryan Teuling

Teuling is verrast door de sterkte van de gevonden trends en noemt het zorgelijk. ‘Dit is een van de grote veranderingen die gaande zijn en tot nu toe onderbelicht zijn gebleven. Er is een grote verschuiving in wanneer gedurende het jaar er water beschikbaar komt. Voorheen smolt de sneeuw in het voorjaar, nu is dat al in de winter gaande. En dat water mis je dus in de zomer op het moment dat de natuur dat ’t hardste nodig heeft.’

Extra opwarming

Minder sneeuw zorgt voor nog een effect. Dat het pak sneeuw gemiddeld dunner is, komt met name doordat er op minder dagen sneeuw ligt. Dat zwengelt de opwarming van de aarde extra aan.Teuling: ‘Sneeuw is wit en reflecteert zonlicht. Dat heeft een dempend effect op de opwarming. Maar minder sneeuw betekent minder reflectie en zorgt dus voor extra opwarming.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.