© Sören Knittel
Groente kweken op drijvend materiaal is een uitkomst voor gebieden die regelmatig onder water staan. ‘Of voor agrarische grond die bij hoog water wordt gebruikt voor waterberging’, zegt Marcel Vijn, onderzoeker Stad Land Relaties bij WUR. Hij onderzoekt de mogelijkheden van telen op drijvend piepschuim.
Stichting Drijvende Eilanden en Wageningen Plant Research doen proeven met een testeiland in Lelystad. Zij verpakten piepschuim blokken met plastic folie en bonden ze aan elkaar met netten tot een vlot van twee bij drie meter. Het geheel drijft in een daarvoor ontworpen basin. In cilindervormige gaten in het piepschuim hangen sla-, spinazie- en tomatenplanten. De wortels staan in direct contact met het water en kunnen daardoor zowel water als daarin opgeloste voedingsstoffen opnemen.
Waterspiegels
De stichting wil met de piepschuimteelt inspelen op hoge waterspiegels. Vijn legt uit: ‘Bollentelers kunnen hun land tijdelijk onder water zetten tegen aaltjes, maar dan hebben ze geen productie. Met drijvende teelt kunnen ze toch wat produceren’. Daarnaast zijn er stukken land in Nederland die bij hoog water onderlopen en gebruikt kunnen worden voor ‘Floating Food Farms’.
Als je in die kas staat, heb je niet in de gaten dat je op het water drijft want je staat gewoon op een vaste vloer.
Het concept is niet helemaal nieuw. Sommige tuinders gebruiken al piepschuim platen om groenten op te verbouwen, maar alleen in stellages in kassen en dus niet direct in open water. Nog een drijvende variant is een demonstratiekas in het Westland bij Naaldwijk. Die kas werd in 2005 volledig op drijvend materiaal gebouwd omdat het gebied bij veel regen water bergt. ‘Als je in die kas staat, heb je niet in de gaten dat je op het water drijft want je staat gewoon op een vaste vloer’, zegt Vijn. Dat is anders dan het initiatief van Stichting Drijvende Eilanden, waarbij de planten direct op het wateroppervlak drijven en de teler door het water of op een drijvende steiger loopt.
© Sören Knittel
Singapore
Niet alleen voor boeren zijn Floating Food Farms interessant. Ook vernieuwende restaurants zijn doelgroep van de stichting. Een diner met huisgeteelde verse sla spreekt tot de verbeelding. ‘Denk ook aan een stad als Singapore met weinig landbouwgrond, waar de prijs voor landbouwproducten hoog is’, zegt Vijn.
Ook in rivieren en meren in arme gebieden kunnen Floating Food Farms een nieuwe bron van inkomsten genereren. Sterker nog, in Bangladesh worden al drijvende teeltbodems gemaakt van waterhyacint. Boeren harken de woekerende waterplant bijeen en maken er een matras van dat half boven het water uitsteekt. Daarop leggen ze aarde waarin ze groente verbouwen. De hyacinten rotten langzaam, wat zorgt voor een goede voedingsbodem om op te telen. Het nadeel van dat wegrotten is dat boeren steeds opnieuw een teeltmatras moeten maken. Een tijdrovende klus die met piepschuim eilanden voorkomen kan worden.
Milieu
Dat organisch materiaal daardoor vervangen wordt door een product gemaakt van fossiele aardolie is volgens Vijn niet noodzakelijk een probleem. ‘Piepschuim bestaat voornamelijk uit lucht en een beetje uit aardolie en je kan het in principe recyclen’, zegt Vijn. ‘Het wordt dat pas een probleem als mensen het piepschuim overal en nergens weggooien. Als je voorkomt dat het in het milieu terechtkomt, hoeft het niet eens zo slecht te zijn.’