Wetenschap - 1 januari 1970

Signaalstof verpest eten watervlo

Welke signaalstof er precies voor zorgt dat plankton zich kan wapenen tegen de hongerige watervlo, blijft nog even een mysterie. Promovenda ir Frédérique van Holthoon heeft in de chemische analyses wel de stof geïsoleerd, maar de exacte chemische structuur is nog niet opgehelderd.

Algen, watervlooien en vissen communiceren onder water via uitgescheiden signaalstoffen, waarmee ze een prooi lokken of juist de aanwezigheid van een rover verraden. Het eencellige algje Scenedesmus obliquus verdedigt zich op deze manier zelfs tegen de vraatzucht van de watervlo Daphnia magna. In aanwezigheid van de watervlo vormt de alg achtcellige kolonies, die soms zelfs getooid zijn met stekels, en daarmee een hapje worden dat de watervlo liever versmaadt.
De signaalstoffen die voor de kolonievorming zorgen zijn afkomstig van de watervlo zelf en worden in zeer kleine hoeveelheden aangemaakt. Dit bemoeilijkt de identificatie van de stof. Van Holthoon zette verschillende detectiemethoden in om de signaalstof op het spoor te komen. Door de patronen in chromatogrammen van verschillende watermonsters te vergelijken kwam zij wel een goede kandidaat op het spoor: piek B. Analyse van de stof in een NMR-apparaat leidde echter niet tot opheldering van de chemische structuur. De biotoets die Van Holthoon ontwikkelde kan helpen bij de uiteindelijke ontmaskering van de signaalstof. | G.v.M.

Frédérique van Holthoon promoveert vrijdag 11 juni bij prof. Aede de Groot, emeritus hoogleraar Bio-organische chemie.