Wetenschap - 1 januari 1970

Satelliet ziet nu ook selectieve houtkap Amazonegebied

De ontbossing van het Braziliaanse Amazonegebied gaat veel sneller dan tot nu wordt aangenomen op grond van satellietbeelden. In sommige gebieden ziet men zelfs de helft van de kapgebieden over het hoofd. Dr Matteo Sgrenzaroli concludeert dit op basis van radar- en optische satellietbeelden en luchtfoto's.

De Italiaanse onderzoeker zoomde in op de Braziliaanse staten Parà, Mato Grosso en Rondonia. Door grootschalige veehouderij, selectieve houtkap, shifting cultivation, georganiseerde kolonisatie en mijnbouw vindt hier constant bosdegradatie plaats. De bossen die met de grond gelijk worden gemaakt, zijn gemakkelijk te herkennen op de satellietbeelden, dat is niet het probleem. De bossen waar her en der bomen worden omgekapt of waar snel hergroei van bos plaatsvindt, die zijn echter lastig om te herkennen vanuit de lucht en de ruimte.
Sgrenzaroli ontdekte fouten in de kartering van de ontbossing in het studiegebied, die in 1992, 1993 en 1996 is uitgevoerd door de FAO en de Tropical Rain Forest Information Center (TRFIC) met behulp van optische satellietbeelden. Bijna twintig procent van het oppervlak dat TRFIC classificeerde als onverstoord bos in het Mato Grosso studiegebied blijkt in werkelijkheid gedegradeerd bos waar boskap plaatsvindt of heeft plaatsgevonden. Hier zijn kleine, geïsoleerde, kale plekken grond te zien die het gevolg zijn van beginnende kolonisatie van het bos of van selectieve houtkap. Een ander type gedegradeerd bos dat men kan aanzien voor ongerept bos is een kaalkapvlakte die is verlaten en waar natuurlijke hergroei van bos is opgetreden. In de staat Parà blijkt zulke bosdegradatie ook op grote schaal plaats te vinden, vond Sgrenzaroli.
De specialist in remote sensing ontwikkelde technieken om deze gedegradeerde bossen toch te herkennen in radar- en satellietbeelden. Dat gebeurt door analyse van de spectrale eigenschappen van de optische satellietbeelden, de ruimtelijke structuren die de radarbeelden laten zien, en vergelijking met luchtfoto's. De zones van selectieve houtkap blijken bijvoorbeeld kleine en langgerekte maar wel degelijk traceerbare gebiedjes te zijn. Typisch is dat ze regelmatig zijn verspreid door het bos. Sgrenzaroli ontwikkelde technieken voor automatische verwerking van de radarbeelden, en daarnaast een verbeterde classificeringsmethode voor satellietbeelden om de moeilijk traceerbare boskap toch te herkennen. |
H.B.

Sgrenzaroli promoveerde op 25 februari bij prof. Reinder Feddes, hoogleraar Bodemkunde, agrohydrologie en grondwaterbeheer.