Wetenschap - 1 januari 1970
Regenwoud kan wel tegen droger klimaat
Het Afrikaanse regenwoud is beter in staat te overleven in een droger wordend klimaat dan altijd werd gedacht. De onlangs gepromoveerde dr. Miguel Leal vond hiervoor aanwijzingen in Gabon. Hij onderzocht de historische ontwikkelingen van het bos in droge tijden. De resultaten werpen licht op de toekomst.
Tot nu toe dachten biologen dat het Afrikaanse regenwoud zich toen alleen kon handhaven in heuvels, die regelmatig in mist gehuld waren en zo het regentekort compenseerden. Dit waren de refugia. Leal toonde echter aan dat het bos zich tijdens de ijstijd ook in het laagland heeft weten te handhaven, langs beekjes en op andere drassige plaatsen. De bioloog kon uitsluiten dat de groepjes bomen die voorkomen in het laagland daar terecht zijn gekomen ná de ijstijd, in het holoceen. Daarvoor verspreiden de Caesalpinioideae zich te langzaam.
De bevindingen geven aan dat het Afrikaanse bos wellicht beter in staat is de actuele opwarming van het klimaat te weerstaan dan tot nu toe gedacht. De savanne zal mogelijk niet zo snel oprukken, wanneer zelfs de droogtegevoeligste boomsoorten kunnen standhouden.
Met name voor West- en Centraal-Afrika wordt een droger klimaat verwacht. Dit heeft te maken met veranderende circulatiepatronen in de oceaan en atmosfeer als gevolg van het broeikaseffect. Zo wordt upwelling (opborrelen vanuit grote diepten) van koud zeewater in de Golf van Guinee in verband gebracht met een langer aanhoudende hogedrukgebieden boven het Afrikaanse regenwoud, met als gevolg toenemende droogte. / HB
Miguel Leal is gepromoveerd op 21 december 2004 bij hoogleraar plantentaxonomie prof. Jos van der Maesen en hoogleraar tropische vegetatie-ecologie en kartering prof. Antoine Cleef.