Nieuws - 14 december 2006

Raemaekers

Met bijzonder veel belangstelling las ik het artikel van Gert van Maanen in Resource 12 van 23 november over de Wageningse tekenaar Raemaekers. Het speet me dat u niet de meest belangrijke en werkelijk visionaire cartoon van Raemaekers hebt opgenomen waarin hij professor Adolf Mayer afbeeldt als Goethe's Faust met Mephistophles op de achtergrond. Mayer was degene die naar aanleiding van zijn onderzoek over de mozaïekziekte van tabak eind negentiende eeuw als eerste ter wereld het vermoeden formuleerde van het bestaan van een totaal nieuw type ziekteverwekker. Zijn toenmalige collega Beijerinck zou dat later als virus aanduiden. Daarmee werd Wageningen tot de wieg van het nieuwe vakgebied, de virologie.
Raemakers was zich al in 1900 bewust van de verstrekkende gevolgen die de ontdekking van virussen zou hebben voor het omgaan met het verschijnsel leven. Dat getuigt van een uitermate visionaire blik en een zeldzaam vermogen daaraan visueel vorm te geven. Bij verschillende gelegenheden en in een aantal publicaties met een afbeelding van de bewuste cartoon van Raemaekers heb ik daarop aandacht proberen te vestigen. Internationaal gebeurde dit onder andere in een bijdrage in de Phil. Transactions of the Royal Society London. Voor het nationale publiek schreef ik erover in Gewasbescherming. Specifiek gericht op de befaamde cartoon was een artikeltje in de Forumrubriek van het oude LT-journaal (2000). Mede naar aanleiding daarvan schreef ik in 2002 een tekst over ‘Wageningers van weleer met opmerkelijke wereldfaam’.
Raemaekers kreeg vooral bekendheid door zijn politieke prenten in de Engelse en Amerikaanse pers. Hij werd geacht met zijn politieke prenten vooral in Amerika een wezenlijke bijdrage te hebben geleverd aan de publieke Amerikaanse bereidheid om deel te nemen aan de Eerste Wereldoorlog. Hij zou niet alleen maar geschiedenis hebben geregistreerd maar ook werkelijk hebben gemaakt. Raemaekers is wellicht de meest beroemde Wageninger ooit. Het bevreemdt dat er hier niet eens een straat naar hem genoemd is.
Piet Aben deed destijds pogingen het toenmalige Resource en later ook Update te interesseren voor mijn genoemde tekst en de plaat van Raemaekers, echter tevergeefs. Het recente fraaie verhaal van Van Maanen verdient aanvulling.

Dr. L. Bos, oud-medewerker IPO