Universitair docent Sociologie Gemma van der Haar geeft buiten college. © Luuk Zegers
Deze week worden meerdere colleges in de buitenlucht gegeven als ludiek protest tegen de werkdruk in het hoger onderwijs. Universitair docent Sociologie Gerard Verschoor geeft zijn colleges gewoon binnen, maar rent als protest met zijn studenten een rondje om enkele onderwijsgebouwen. ‘In de pauze, anders heb ik geen tijd om de stof goed over te brengen.’ Verschoor wil studenten bewust maken van de werkdruk en de gevolgen daarvan. ‘We hebben altijd haast, we zijn constant aan het rennen. Jullie willen goed onderwijs, maar het wordt voor ons steeds moeilijker om dat te leveren. Er is te weinig tijd voor.’
‘Eigenlijk bezwijken we onder ons eigen succes’, zegt Verschoor. ‘In de afgelopen tien jaar hebben we bijna een verdubbeling van het aantal studenten gehad bij de masters Forest and Nature Conservation, International Development en Development and Rural Innovation. In onze leerstoelgroep doen we dubbel zo veel werk met hetzelfde aantal mensen als tien jaar geleden. Het onderwijs lijdt daaronder.’ Als voorbeeld noemt Verschoor het begeleiden van studenten die hun MSc-thesis schrijven. ‘Vroeger waren dat er vijf à zes, nu acht à negen per jaar. Dat gaat ten koste van de tijd per student, en dus ook van de kwaliteit.’ Ook bij werkgroepen kan de groei voor problemen zorgen. ‘Er horen zes studenten in één groepje. Dat worden er nu zeven of acht, anders is het niet te doen qua begeleiding. Maar zo is het niet bedoeld.’
Jullie willen goed onderwijs, maar het wordt voor ons steeds moeilijker om dat te leveren. Er is te weinig tijd voor.
Gerard Verschoor
Geen tijd voor vrije dagen
Hoogleraar Sociologie van Ontwikkeling en Verandering Bram Büscher noemt het huidige financiële systeem op Nederlandse universiteiten ‘pervers’. ‘Ten eerste is er blijkbaar niet genoeg geld om de volledige salarissen van al het wetenschappelijk personeel te bekostigen zodat je structureel altijd extern geld nodig hebt. En vervolgens wordt al dit externe geld verpakt in zeer intensieve competities met zeer lage slagingspercentages en veel administratie. Dat kost allemaal ongelofelijk veel tijd. Zo is er steeds minder vrije onderzoekstijd. Ik moet letterlijk vrij nemen, mijn vakantie gebruiken, om na te kunnen denken en aan schrijven toe te komen. Dat is belachelijk, maar dat gebeurt massaal.’
Volgens Büscher komen zijn collega’s amper aan hun vrije dagen toe, omdat ze hun werk dan niet afkrijgen. ‘Natuurlijk draait wetenschap ook veel om de liefde voor het vak, maar in het huidige systeem is steeds minder tijd voor echte verdieping. We rennen van hot naar her om geld binnen te halen. En als dat dan lukt, als je succesvol bent, krijg je het nog drukker met administratie.’ Ook voor het organiseren van protesten was eigenlijk geen tijd. ‘FNV is ons te hulp geschoten. Zij hebben coördinatie uit handen genomen’, aldus Büscher.
We rennen van hot naar her om geld binnen te halen. En als dat dan lukt, als je succesvol bent, krijg je het nog drukker met administratie.
Bram Büscher
| ‘Niet bezuinigen; investeren!’ | Kort gezegd wil WOinactie de werkdruk aan Nederlandse universiteiten verlagen, zodat studenten beter onderwijs krijgen. Ze eisen dat de doelmatigheidskorting, een bezuiniging van 183 miljoen euro, wordt geschrapt, en dat de overheidsbijdrage wordt hersteld naar het niveau van 2000 (jaarlijks 1,15 miljard euro extra). Minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) kreeg een ultimatum: als op Prinsjesdag niet aan de eisen werd voldaan, zouden acties volgen. Maar op Prinsjesdag bleek dat Van Engelshoven niet meeging in die eisen: er wordt komend jaar zelfs miljoenen extra bezuinigd op het WO. Wel gaf ze gisteren aan open te staan om een ‘kasschuif’ bespreekbaar te maken. Daardoor kunnen de honderden miljoenen die het nieuwe leenstelsel in de komende jaren op gaat leveren, eerder worden uitgegeven. |
|---|
Kortom: er is juist geld nodig, concludeert Büscher. ‘De laatste twintig, dertig jaar is er constant bezuinigd, terwijl steeds meer mensen gaan studeren. Dus dat geld is niet voor hogere salarissen, zoals in het basisonderwijs, maar om mensen aan te nemen zodat we het werk beter kunnen verdelen.’ Verschoor: ‘Het aantal studenten groeit. We vangen het op, maar dat gaat ten koste van de tijd per student. En ook van tijd voor onszelf. Niemand bij onze leerstoelgroep werkt 40 uur, iedereen zit op 60 á 70.’
Staken
‘Op alle Nederlandse universiteiten staat het water iedereen aan de lippen’, zegt Büscher. ‘Daar willen wij aandacht voor vragen met publieksvriendelijke acties. Dit is daar een eerste stap in. Maar als het niets oplevert, gaat WOinActie zich op andere vormen van actie richten. Dan moet je bijvoorbeeld aan staken gaan denken.’
Lees meer:
Kabinet houdt vast aan bezuiniging op onderwijs
WOinactie stelt minister ultimatum
Eerste Kamer wil geen ‘doelmatigheidskorting’ in onderwijs