Wetenschap - 1 januari 1970

Prijzenslag schaadt boeren niet

De prijzenoorlog die de afgelopen jaren woedde tussen supermarkten heeft nauwelijks effect gehad op het inkomen van boeren en tuinders. Als de prijzen die de boeren kregen al daalden, dan kwam dat door overproductie, dierziekten of globalisering.

Dat concludeert het LEI na onderzoek in opdracht van landbouwminister Cees Veerman. Het instituut bekeek het effect van de prijzenslag bij boeren en tuinders die bij een coöperatie zijn aangesloten. In de melkveehouderij en de intensieve veehouderij waren de inkomens redelijk goed. Inkomens daalden wel in de akkerbouw, glastuinbouw en pluimveesector, maar dat kwam respectievelijk door een overproductie door goede weersomstandigheden, gestegen gasprijzen en vogelgriep. Ook internationale concurrentie speelt een rol, van bijvoorbeeld goedkoop pluimveevlees uit Brazilië, of Poolse champignons.
Ander onderzoek toonde al aan dat de prijzenoorlog ook voor niet-aangesloten boeren weinig invloed had. De prijzenslag heeft weinig tot geen invloed gehad op inkomens van boeren en tuinders die mede-eigenaar zijn van een coöperatie, stelt het LEI, omdat veel verwerkende industrieën gericht zijn op de export. De afzet op de binnenlandse markt is maar een beperkt deel van de totale bedrijfsomzet.
Verder blijkt dat een groot deel van de lagere winkelprijzen is opgevangen door de supermarkten zelf. Ook blijken verwerkers de prijzenslag te hebben aangegrepen om kostenbesparingen door te voeren en nieuwe marketingstrategieën te bedenken. Die aanpak werkte, waardoor de winsten van de coöperaties niet erg terugliepen.
Het LEI vond geen aanwijzingen dat supermarkten onverantwoorde prijsdalingen kunnen bedingen bij hun leveranciers. Wel krijgen boeren in de toekomst meer te maken met goedkoop aanbod uit het buitenland. Prijsdruk door supermarkten kan een stimulans zijn voor innovatie en kostenbesparing om ook in de toekomst te kunnen blijven concurreren met goedkope buitenlandse producten. / JT