Wetenschap
Natuur & milieu

Platte oesters keren terug in Noordzee

Wilde platte oesters hebben een rif gemaakt voor de kust van Zeeland. De verrassende vondst van de soort past mooi in de plannen om nieuwe oesterbanken voor de kust te ontwikkelen, zegt Aad Smaal van Wageningen Marine Research.
Albert Sikkema

<Oesters in de Voordelta, foto van Wouter Lengkeek, Bureau Waardenburg>

Duikers van Bureau Waardenburg vonden het rif toen ze geschikte locaties zochten om schelpdierbanken aan te leggen. Samen met Wageningen Marine Research en Sas Consultancy doet dit bureau onderzoek naar natuurherstel voor de Zeeuwse kust, in opdracht van het Wereldnatuurfonds en stichting Ark.

Oesterbanken

Vroeger zaten er veel platte oesters in de Noordzee, vertelt schelpdieronderzoeker Aad Smaal. Rond 1880 lagen er uitgestrekte oesterbanken, bekend als de Centrale Oestergronden. Maar die oesterbanken zijn verdwenen door overbevissing en bodem-beroerende visserij. Nu delen van de Noordzee gesloten worden voor de boomkor en drie grote windparken voor de Nederlandse kust worden aangelegd, onderzoekt Marine Research hoe en waar zich weer oesterbanken kunnen ontwikkelen.

Het rif ligt in vrij ondiep en onrustig water, geen geweldige plek voor oesters naar ons idee

De ontdekking van het oester-rif voor de kust van Zeeland gebeurde bij toeval in een ander project, bij de monding van de Haringvliet. Toen duikers zochten naar geschikte plekken in zee om de oesters uit te zetten, ontdekten ze dat de natuur hen voor was. Net voor de Brouwersdam lag een oesterbank van 13 hectare groot. Smaal: ‘Dat was echt een verrassing. Het rif ligt in vrij ondiep en onrustig water, geen geweldige plek voor oesters naar ons idee. Dit is een enorme stimulans voor het herstel van de oester in de Noordzee. We kunnen nu gericht onderzoeken onder welke voorwaarden het natuurherstel lukt en hoe de oesterbanken zich ontwikkelen.’

Dit is een enorme stimulans voor het herstel van de oester in de Noordzee.

Smaal denkt dat de larven voor deze oesterbank uit het Grevelingenmeer komen, waar de oesters op grote schaal worden gekweekt. Maar het lijkt erop dat het pas ontdekte rif inmiddels voldoende larven produceert om zichzelf in stand te houden.

Levensgemeenschap

Een oesterbank is eigenlijk een levensgemeenschap. Niet alleen zitten er platte oesters, de oesters die oorspronkelijk in Nederland voorkomen, maar ook Japanse oesters, mosselen, anemonen, sponzen, wormen en kreeften. Zo’n rif is een hotspot van biodiversiteit, zegt Smaal. Succes is niet verzekerd voor de oesters, want zeesterren kunnen een jonge oesterbank helemaal plunderen, zegt Smaal.

De platte oester was jarenlang een zorgenkindje, omdat ze werd gedecimeerd door een parasiet en werd overwoekerd door de Japanse oester, een groter geïmporteerd familielid. Maar de inheemse oester is de laatste jaren weer aan een opmars bezig. Als het herstel doorzet en de herintroductie van oesterbanken in de Noordzee slaagt, ziet Smaal ook nieuwe broodwinning voor Nederlandse oesterkwekers. ‘Als de oesterbanken een serieuze omvang krijgen, hebben ze onderhoud nodig, om bijvoorbeeld zeesterren te bestrijden. Dat kun je combineren met extensieve oesteroogst. Zo krijg je een soort agrarisch natuurbeheer op zee.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.