Wetenschap
Landbouw

Phytophthora is veredelaars te vlug af

Terwijl veredelingsbedrijven aardappelrassen ontwikkelen die resistent zijn tegen Phytophthora infestans, ontwikkelt de ziekteverwekker nieuwe agressieve stammen die zich snel over Europa verspreiden. Dat blijkt uit onderzoek van EuroBlight. Fytopatholoog Francine Govers is niet verbaasd. ‘Phytophthora is zo dynamisch.’
Albert Sikkema

©Wikipedia

Hoe ontstaan deze nieuwe agressieve varianten?

Phytophthora heeft een dynamisch genoom; hij kan heel snel stukjes DNA kopiëren of weggooien. Als één van die variaties zich goed staande weet te houden in een veld aardappelen onder druk van bespuitingen, dan overleeft deze variant, drukt hij andere stammen weg en kan hij zich ontwikkelen tot een epidemie.’

Gaan de nieuwe varianten de aardappeloogst aantasten?

‘Dat zal in de komende maanden blijken. We weten niet of de belangrijkste aardappelrassen resistent zijn tegen deze stammen. Dat kan per ras verschillen. De veredelaars vinden resistentie tegen Phytophthora belangrijk, maar nog belangrijker vinden ze de opbrengst, kleur en smaak van de aardappel.’

Waarom niet snel resistentie inbouwen in de aardappel?

‘Dat kun je doen, maar dan moet je eerst resistentiegenen vinden in bijvoorbeeld wilde aardappelen die deze nieuwe agressieve vorm buiten de deur houden. Je kunt zelfs resistentiegenen stapelen in een aardappel, voor duurzame resistentie tegen Phytophthora. Dat heeft het Durph-project van WUR bewezen. Maar dan moet je die genen nog inbrengen in een bestaande cultivar en die knolletjes gedurende vijf jaar vermeerderen voordat je voldoende pootgoed hebt. Tegen die tijd kan de ziekteverwekker alweer nieuwe agressieve klonen hebben ontwikkeld.’

Dus de ziekteverwekker is sneller?

‘Phytophthora is zo dynamisch, die kan genen weggooien zodat de resistente aardappelplant hem niet meer herkent en alsnog ziek wordt. Gelukkig hebben we ook resistentiegenen die aanhaken op genen die de ziekteverwekker altijd nodig heeft. Dan kan Phytophthora die genen niet weggooien, maar dan heeft hij weer andere ingenieuze methoden die de herkenning onderdrukken.’

Wie gaat de race uiteindelijk winnen?

‘Dat hangt van je veredelingstechniek af. De aardappel wordt nu vegetatief vermeerderd en dan kost het vele jaren om van een resistent ras voldoende pootgoed te krijgen. Je kunt de aardappel ook uit zaad opgroeien, bewijst het bedrijf Solynta. In dat geval kun je na kruisen en selecteren – in theorie – heel snel voldoende aardappelzaad in handen krijgen van een ras met resistentie tegen Phytophthora.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.