Met CRISPR-Cas zijn gericht mutaties te introduceren in het DNA van planten, dieren, virussen of bacteriën. In 2018 besloot het Europese Hof dat plantenveredeling met CRISPR-Cas onder de strenge wetgeving voor genetisch gemodificeerde organismen (GMO) valt. Daardoor moeten gewassen die aangepast zijn met CRISPR-Cas een kostbare en intensieve toelatingsprocedure doorlopen.
Protest
Uit vele hoeken komen protestgeluiden en er zijn verschillende initiatieven opgericht om het besluit van het Europese Hof ongedaan te maken. Een daarvan is het GeneSprout Initiative, opgericht in Wageningen, dat de stem van jonge onderzoekers laat horen. ‘Studenten of promovendi die met CRISPR-Cas werken hebben regelmatig innovatieve en waardevolle ideeën tijdens hun studie of onderzoek, maar kunnen dit vanwege de wetgeving niet in de praktijk brengen in Europa. Dat dwingt ze om later banen buiten Europa te zoeken. In landen als China, Canada en de Verenigde Staten is CRISPR-Cas namelijk wél toegestaan’, aldus promovendus Juriaan Rienstra van het GeneSprout Initative. Het GeneSprout Initiative is ervan overtuigd dat gerichte mutagenesetechnieken waardevolle toevoegingen zijn op conventionele landbouw. Veranderingen aanbrengen door kruisen, de conventionele methode, kan jaren duren en is arbeidsintensief. Met CRISPR-Cas kunnen deze veranderingen in één stap gemaakt worden. ‘Met de strenge GMO-wetgeving loop Europa veel potentie mis’, aldus Rienstra.
In gesprek
Het GeneSprout Initiative wil dat de GMO-wetgeving zodanig aangepast wordt, dat gebruik van gerichte mutagenese zoals CRISPR-Cas wordt toegestaan in de plantenveredeling. Om dat te bereiken gingen de jonge onderzoekers in gesprek met beleidsmakers in Brussel. Daaruit bleek dat enkele parlementariërs, waaronder Esther de Lange van het CDA, daar positief tegenover staan. ‘Hoewel we nog in de opstartfase zijn, is dat al een stap in de goede richting’, vindt Rienstra.
Internationalisering
Op dit moment is het GeneSprout Initiative vooral actief in Nederland en België. Maar ze hebben ambitie om groter te worden, geeft Rienstra aan. ‘We streven naar internationalisering, zodat het GeneSprout Initiative een Europa-breed initiatief wordt. En naast politici willen we ook graag het publiek meer informeren over CRISPR-Cas en open dialogen erover stimuleren. We hopen hiermee bij het algemene publiek de wens voor een beleidswijziging te stimuleren.’