© Shutterstock
Dat zegt de Raad voor Dierenaangelegenheden in een advies aan de regering. Voorzitter van de forumgroep die het advies heeft opgesteld is Martin Scholten, directeur van de Animal Sciences Group. Veel van de wetenschappelijke kennis waarop het advies zich baseert komt uit Wagenings onderzoek.
Is het zo slecht gesteld met het welzijn van vissen?
‘Nee, niet in de zin van misstanden. Aan dit advies ligt geen directe vraag vanuit het beleid of de politiek ten grondslag. Maar er is wel zorg over het welzijn van dieren, en vissen vormen daarin geen uitzondering. Zorgen bijvoorbeeld over de aquacultuur, die volgens sommigen steeds meer op een vorm van intensieve veehouderij op zee gaat lijken. Onlangs nog de zorg van Greenpeace over de welzijnsaspecten van visvangst op zee. Het is eigenlijk raar dat voorvissen nog geen vragen aan ons zijn gesteld. Vissen staan blijkbaar nog niet zo op de radar. Het algemene gevoel lijkt: ach het zijn maar vissen. Maar dat is niet terecht. Bovendien is er steeds meer wetenschappelijke kennis beschikbaar over het welzijn van vissen.’
Jullie komen tot de conclusie dat vissen ‘voelende wezens’ zijn en wij daarnaar moeten handelen. Wordt daarmee de kwestie omzeild of vissen pijn voelen?
‘Of vissen pijn voelen, daar kunnen we nauwelijks wetenschappelijke uitspraken over doen. We kunnen wel reacties op stressfactoren meten, maar we weten niet wat voor beleving dat gevoel voor de vis heeft. Uitspraken als ‘vissen kennen geen pijn’ of ‘vissen creperen van pijn’ zijn opvattingen. We kunnen niet oordelen of vissen pijn hebben, maar vanuit het voorzorgprincipe kun je wel stellen dat we een zorgplicht naar vissen hebben.’
Waar valt de meeste winst te behalen voor het welzijn van vissen?
‘Daar waar vis in handen komt van particulieren, dus de sportvisserij en de vissen in de kommen thuis. Daar is de onwetendheid het grootst. De voorlichting over het houden van vissen thuis kan nog beter. Als je een hond uit het asiel haalt, word je uitgebreid voorgelicht over de verantwoordelijkheid die je op je neemt voor het dier. Bij vissen kan die voorlichting beter. De informatie is vanuit de groothandel beschikbaar. Hetzelfde geldt voor de sportvisserij. Visverenigingen kunnen nog een slag maken in de voorlichting naar met name jonge vissers. Hoe haal je bijvoorbeeld een vis van de haak. Het draait allemaal om bewustwording.’
Of vissen pijn voelen, daar kunnen we nauwelijks wetenschappelijke uitspraken over doen
Martin Scholten, Animal Sciences Group
En hoe zit het met viswelzijn in de professionele visserij en aquacultuur?
‘Daar is de vakkundigheid groter. Slecht omgaan met dieren heeft daar economische gevolgen, omdat het een verliespost oplevert. In de visserij op schepen is vooral het doden een mooie uitdaging. Nu gebeurt dat veelal nog door vissen handmatig of machinaal te strippen; doden met een snee en de verwijdering van de ingewanden. Verdoving is op een aantal kotters in onderzoek, maar daar zitten nog haken en ogen aan. Belangrijk is dat de tijdtussen het vangen en doden zo kort mogelijk is. Tijdrovende verdoving is dus het paard achter de wagen spannen.’
Zijn keurmerken een oplossing?
Ja. Het opnemen van vissen in het Beter Leven-keurmerk is de meest voor de hand liggende stap. Ook al gaat het dan strikt genomen alleen bij viskweek om een beter leven, en voor de rest om visvriendelijk vangen en doden. Met dit keurmerk maak je van viswelzijn bovendien een gedeelde verantwoordelijkheid van producent en consument. Er zijn al gesprekken gaande om paling en tilapia in het keurmerk onder te brengen. Het ASC (Animal Steward Ship, duurzaamheidskeurmerk voor kweekvis) en MSC (Marine Steward Ship, idem voor zeevis) staan gelukkig hiervoor open.’
Lees meer:
Bedwelmen aan boord
‘Viskeurmerk moet beter’