Wetenschap
Gezondheid

Ook dode Akkermansia houdt muis slank

De darmbacterie Akkermansia muciniphila remt ook in gepasteuriseerde staat de ontwikkeling van obesitas en diabetes in muizen. Dat maakt toepassing in voedsel eenvoudiger. Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van hoogleraar Microbiologie Willem de Vos meldt dit in Nature Medicine.
Anja Janssen

<Willem de Vos, foto Bram Belloni>

Eerder onderzochten De Vos en zijn team al het effect van sterilisatie op de werking van de darmbacterie. Gesteriliseerde Akkermansia-bacteriën bleken muizen echter niet te beschermen tegen obesitas en diabetes. ‘Daarom vroeg ik me af wat pasteurisatie zou betekenen’, zegt De Vos. Dat is een mildere verhittingstechniek waarbij bacteriën worden gedood, maar bepaalde eiwitten intact blijven.

Dik

Opmerkelijk genoeg zorgden de door pasteurisatie gedode Akkermansia-cellen ervoor dat muizen op een vetrijk dieet minder snel dik werden en gevoeliger bleven voor insuline. De dode cellen deden dat zelfs minstens zo goed als levende. Dat was een aangename verrassing voor de onderzoekers. ‘Want dat betekent dat je dit product vrij snel in de markt kunt zetten’, zegt De Vos. De bacteriecultuur is immers al geconserveerd, en anders dan voor levende cellen is de wettelijke toelating een stuk eenvoudiger. Ook zijn gepasteuriseerde Akkermansia-cellen makkelijker te hanteren en verpakken dan de extreem zuurstofgevoelige levende bacteriën.

De zoektocht naar een verklaring voor het effect van de dode bacteriecellen leidde de onderzoekers naar een eiwit op het buitenmembraan van Akkermansia: Amuc_1100. Inname hiervan maakte eveneens dat muizen op een vetrijk menu slanker bleven. Het 1100-eiwit is uniek voor Akkermansia en zorgt voor de communicatie met de menselijke darmcellen, aldus De Vos.

Geneesmiddel

Terwijl de hoogleraar bij Akkermansia vooral denkt aan gebruik als voedingssupplement, zoals afslankdrankjes, ziet hij in het 1100-eiwit een kandidaat-geneesmiddel. ‘Het zou bijvoorbeeld bestaande therapieën kunnen versnellen voor mensen met inflammatoire darmziektes, zoals de ziekte van Crohn, of met het prikkelbaredarmsyndroom.’

De veiligheid van Akkermansia voor mensen is inmiddels aangetoond. En De Vos’ onderzoekspartner professor Patrice Cani van de Université Catholique de Louvain-la-Neuve zet momenteel een klinische studie op. ‘We kijken daarbij naar mensen met het metabool syndroom en verminderde insulinegevoeligheid.’ De resultaten van die studie verwacht De Vos eind volgend jaar. Daarnaast wil hij klinische studies doen bij andere patiëntengroepen, zoals mensen met chronische darmontstekingen.

Poortwachter

Dat Akkermansia muciniphila darmontstekingen tegen kan gaan (die ook optreden bij obesitas en diabetes type 2) is niet verwonderlijk. Het darmorganisme ‒ voor het eerst geïsoleerd in 2004 door Muriel Derrien, een van de aio’s van De Vos ‒ leeft in het darmslijmvlies en beschermt de darmwand tegen lekken. ‘Voor een deel voeren wij zelf onze bacteriën met mucus, oftewel darmslijm’, zegt De Vos. ‘En Akkermansia doet daar iets goeds voor terug. Ik noem hem wel eens de poortwachter van onze barrièrelaag.’

Om de productie van Akkermansia en het membraaneiwit op te schalen, is De Vos met Wageningen University en de Université Catholique de Louvain-la-Neuve de spin-off A-Mansia Biotech gestart. ‘Want ik heb geleerd dat zelf een bedrijf oprichten de beste manier is om ervoor te zorgen dat er wat met je kennis gebeurt.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.