Han Swinkels
Swinkels, die het vertrek van Somers ‘triest’ noemt, doelt op het wegvallen van het productschap Vee en Vlees aan het eind van dit jaar en het feit dat er nog geen nieuwe organisatie is die namens de sector in innovatie wil investeren. Een groot deel van het onderzoek in het Varkens Innovatie Centrum (VIC) werd betaald door het productschap en het ministerie van EZ, in het kader van de topsectoren.
Swinkels is een oude bekende voor Wageningen UR. Hij werkte jarenlang als business unit manager bij Livestock Research en Food and Biobased Research. Momenteel is hij lector Duurzame Veehouderijketens bij de agrarische hogeschool in Den Bosch en heeft hij een eigen adviesbureau voor veranderingsprocessen in de agrifoodsector.
‘Voor 2014 zijn de zaken financieel op orde bij VIC Sterksel’, zegt Swinkels. ‘Het is een echt innovatiecentrum dat een grote groep bedrijven aan zich bindt met praktijkonderzoek naar systeeminnovaties in de varkenshouderijketen. Het punt is dat er nog geen opvolger is voor het productschap om in de toekomst publiek-privaat onderzoek vorm te geven.’
Swinkels heeft overigens goede hoop dat die opvolger er dit jaar komt. Landbouworganisatie LTO, de NVV (Nederlands Verbond Varkenshouders), COV (werkgevers in vleessector) en Nevedi (diervoederindustrie) hebben onlangs een ‘platform varkensketen’ opgericht, dat een innovatie-agenda wil opstellen. In dit platform zal ook aan de orde komen welke organisatie nodig is om de rol van het productschap in onderzoekfinanciering over te nemen. Voor het draagvlak onder de varkenshouders is het belangrijk dat alle leden van het platform het belang van innovatie en onderzoek onder de eigen achterban uitdragen, vindt Swinkels. ‘Het VIC Sterksel en Livestock Research kunnen alleen een positie als nationaal innovatiecentrum blijven innemen als alle belanghebbenden hiervoor gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen.’
Over extra financiering van de overheid uit de topsectoren maakt Swinkels zich geen illusies. ‘De private sector moet zelf investeren om de innovatie in de varkenshouderijketen overeind te houden. Alleen dan zal de overheid via de topsectoren een bijdrage blijven leveren ’ Die verandering vraagt ook om een omslag bij de Wageningse onderzoekers, stelt hij. ‘De tijd dat we een onderzoeksopdracht kregen en na enkele jaren een resultaat aanleverden is allang voorbij. Tegenwoordig is participatie het sleutelwoord. De onderzoeksvraag komt in nauw overleg met de varkenshouders tot stand, waarna ze actief blijven meedenken en meedoen in het innovatieproject.’ Deze werkwijze heeft VIC Sterksel enkele jaren terug al succesvol in gang gezet, zegt Swinkels.