<foto: schets van Rondeel-stal>
In 2009 ontving Wageningen Research (voorheen DLO) nog bijna 100 miljoen euro voor programma-onderzoek van het ministerie. Dat bedrag werd voornamelijk besteed aan beleidsondersteunend onderzoek. In 2016 bedraagt dit budget nog bijna 75 miljoen. Van dat bedrag wordt ruim 40 miljoen via de topsectoren verdeeld, waardoor het ministerie hier geen directe zeggenschap meer over heeft. Voor beleidsondersteunend onderzoek is in 2016 nog geen 20 miljoen beschikbaar, voor funderend kennisbasis-onderzoek minder dan 10 miljoen, rekent de WUR uit.
Kennisinfrastructuur
Dat zijn forse bezuinigingen voor het landbouwkundig onderzoek, maar ze ondermijnen ook de publieke kennisinfrastructuur, schrijft de WUR in een Factsheet. Er is veel minder geld beschikbaar voor maatschappelijke en technologische innovaties waarvoor op de markt nog geen financiers zijn te vinden. Dat komt overigens niet alleen door de bezuinigingen bij EZ. Het wegvallen van de productschappen, die vroeger jaarlijks tientallen miljoenen aan innovatief landbouwkundig onderzoek financierden, maakt de afname aan onderzoekfinanciering nog groter.
De WUR heeft nu voor het ministerie in kaart gebracht welke onderzoeksthema’s door het ijs zakken door die kortingen. Dan gaat het bijvoorbeeld om nieuwe productieketens en systeeminnovatie. Zo zijn de Rondeel-stal en de Windstreek-stal ontwikkeld met dit onderzoeksgeld. Voor nieuwe innovatieve staltypen is nu geen geld meer, blijkt uit de analyse. Bovendien is er veel minder geld voor onderzoek op het gebied van dierenwelzijn, plantgezondheid, mest en mineralen. ‘De huidige trend in expertiseverlies zal in de toekomst tot afbouw van bepaalde onderzoeksvelden leiden’, schrijft de WUR in de Factsheet.
Ecologisch onderzoek
Ook het natuuronderzoek heeft zwaar te lijden onder de bezuinigingen. Het ecologisch onderzoek in Wageningen zakt door het ijs en dat geldt ook voor onderzoek op het gebied van bodem, water en klimaat bij Wageningen Research. Verder staat de economische informatievoorziening en marktinformatie van Wageningen Economic Research (voorheen LEI) zwaar onder druk, net als het onderzoek naar duurzame ketens.
Door deze kenniserosie loopt ook het ministerie van EZ risico’s, blijkt uit de Dunijs-analyse. Door het wegvallen van gegevensregistratie dreigt het ministerie niet meer te kunnen voldoen aan bepaalde Europese richtlijnen en is minder kennis voor onderbouwing van het beleid voorhanden, stelt de Factsheet. Ook dreigt de agrarische sector minder succesvol te worden door het uitblijven van systeeminnovaties.
Cofinanciering
Bovendien zal de toegang tot internationale kennis afnemen, constateert de WUR. Nu al kan Wageningen Research minder deelnemen aan Europese onderzoeksprojecten, omdat ze door de bezuinigingen vaak geen cofinanciering meer beschikbaar heeft om deel te nemen aan Europese onderzoekconsortia. Minder EU-onderzoeksprojecten betekent ook minder invloed op het Europees beleid, waarschuwt de WUR.