Foto: Allan Hopkins
De expeditie, een idee waarmee in 2012 de tweede plek werd gehaald bij de Academische jaarprijs, brengt in totaal vijftig onderzoekers, maar ook politici en kunstenaars, naar de noordelijke eilandengroep. Zij varen met het schip de Ortelius van Longyearbyen naar het eiland Edgeøya. Al in mei werden hun onderzoeksmaterialen verscheept richting het noorden en wachten nu op hun aankomst per vliegtuig.
‘Surreëel dat we nu echt gaan’, zegt Martine van den Heuvel-Greve, DLO-onderzoekers bij Imares en één van de coördinatoren. ‘Het is een meisjesdroom voor iemand als ik die reisverslagen las van Amundsen en Shackleton om zelf op expeditie te gaan.’
Surreëel dat we nu echt gaan
Martine van den Heuvel-Greve
Van den Heuvel-Greve verricht verricht zelf ook wetenschappelijk onderzoek aan boord. Ze onderzoekt hoe dieren, zoals noordelijke vlokreeften en slakken, reageren op olievervuiling. Dieren worden blootgesteld aan water met oplopende concentraties olie. ‘Zo bepalen we bij welke concentratie de helft van de dieren doodgaat’, zegt ze. In Nederland onderzocht ze dit al bij vergelijkbare soorten die in gematigde gebieden leven. Ze is benieuwd of dieren in het koude noorden vergelijkbaar reageren. De toxicoloog verwacht dat het onderzoek snel relevant wordt, nu olie-exploitatie in het Noordpoolgebied een reëel vooruitzicht is.
Op de expeditie gaan wetenschappers van een uiteenlopend pluimage mee. Wageningse onderzoekers gaan bijvoorbeeld een camerasysteem testen om Walrussen te volgen, bekijken of bruinvissen inmiddels al zo noordelijk leven en kijken hoe het toerisme in Noordelijke streken verandert.
In de jaren zeventig en tachtig vond intensief Nederlands onderzoek plaats op Edgeøya. Er werd gezocht naar olie, maar ook de ijsberen en ecologie werden onderzocht. Na ijsbeeraanval werd het onderzoek op een laag pitje gezet. Sommige van de huidige onderzoeksprojecten, zoals het onderzoek naar rendieren, zijn een voortzetting van het eerdere onderzoek.