Wetenschap - 1 januari 1970

Oertomaat kampte al met bladvlekkenziekte

De oertomaat had waarschijnlijk al last van bladvlekken. Promovendus ir Marco Kruijt ontdekte althans in meerdere wilde tomatensoorten dezelfde twee resistentiegenen tegen de schimmel die deze ziekte veroorzaakt.

De schimmel Cladosporium fulvum scheidt tijdens de infectie van een tomatenplant eiwitten uit die specifiek herkend worden door tomatenplanten die de bijpassende resistentiegenen (Cf-genen) bevatten. Door deze herkenning gaan in het tomatenblad een aantal cellen rondom de schimmel dood. Deze opofferingsreactie zorgt er dan voor dat de schimmel de rest van de plant niet meer kan infecteren. De interactie tussen deze schimmel en tomaat is een modelsysteem waarvoor in de afgelopen jaren een reeks van herkenningeiwitten en Cf-genen zijn geïdentificeerd.
Kruijt volgde de evolutie van deze genen in wilde tomaten. Twee resistentiegenen, Cf-4 en Cf-9, blijken in verschillende wilde tomatensoorten bewaard gebleven, zodat het aannemelijk is dat de voorouderlijke oertomaat zich reeds wapende tegen de schimmelziekte. Ook toonde Kruijt aan dat de DNA-uitwisseling tussen verschillende Cf-genen heeft geleid tot een nieuw Cf-resistentiegen. Het Cf-9 gen, afkomstig uit de wilde bestomaat Lycopersicon pimpinellifolium, wordt vaak gebruikt bij de veredeling van schimmelresistente cultuurtomaten. / GvM

Ir Marco Kruijt promoveert op 27 september bij prof. Pierre de Wit, hoogleraar Fythopathologie.